Początki transatlantyckiego partnerstwa bezpieczeństwa: wybuch zimnej wojny i powstanie Sojuszu Atlantyckiego
[BEGINNINGS OF THE TRANSATLANTIC SECURITY PARTNERSHIP: OUTBREAK OF THE COLD WAR AND THE ESTABLISHMENT OF THE ATLANTIC ALLIANCE (1945-1949)]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Myśl Ekonomiczna i Polityczna (ISSN: 2081-5913)
Rok wydania: 2019
Numer czasopisma: 2 (65)
Strony od-do: 65-101
Streszczenie: Celem niniejszego artykułu było ukazanie początków transatlantyckiego partnerstwa bezpieczeństwa i procesu, który doprowadził do powstania NATO w 1949 r. Zwrócono się w nim uwagę na zaostrzenia relacji Wschód-Zachód, które skutkowało wybuchem zimnej wojny i przeobrażeniem polityki Stanów Zjednoczonych po drugiej wojnie światowej. Pogorszenie sytuacji międzynarodowej doprowadziło również do zainicjowania współpracy i integracji w obszarze bezpieczeństwa i obrony pomiędzy państwami Europy Zachodniej. Wybuch zimnej wojny był wynikiem znaczącej transformacji stosunków międzynarodowych polegającej przede wszystkim na wyłonieniu się dwóch supermocarstw, tj. Stanów Zjednoczonych i Związku Radzieckiego. Z uwagi na ekspansjonistyczną politykę Moskwy, Stany Zjednoczone odeszły po 1945 r. od swojej tradycyjnej izolacjonistycznej polityki na rzecz aktywnego zaangażowania w problemy Europy. Analizie poddano przyjęte w 1947 r. inicjatywy w ramach nowego podejścia amerykańskiego, to znaczy doktrynę Trumana, plan Marshalla i doktrynę powstrzymywania. Uwzględniono także działania państw zachodnioeuropejskich w zakresie bezpieczeństwa, gdyż zobowiązanie Stanów Zjednoczonych do obrony Europy było zależne od rozwoju przez samych Europejczyków współpracy pomiędzy sobą w tym obszarze. Wyrazem tej kooperacji były traktat z Dunkierki zawarty przez Wielką Brytanię i Francję w 1947 r. oraz traktat brukselski podpisany rok później przez Wielką Brytanię, Francję, Belgię, Holandię i Luksemburg, który doprowadził do powstania Unii Zachodniej. Analizie również poddano główne problemy, które pojawiły się w trakcie negocjacji Traktatu Północnoatlantyckiego i ich rozwiązanie w ramach układu transatlantyckiego (transatlantic bargain), który stanowi podstawy funkcjonowania NATO.
Słowa kluczowe: NATO, zimna wojna, ekspansjonizm ZSRR, polityka powstrzymywania, doktryna Trumana, plan Marshalla, bezpieczeństwo Europy Zachodniej, traktat z Dunkierki, traktat brukselski, Traktat północnoatlantycki
Dostęp WWW: https://mysl.lazarski.pl/fileadmin/user_upload/oficyna/Mysl_Ekonomiczna_i_Polityczna/meip-64/MEiP_2-19_7Podraza.pdf
DOI: 10.26399/meip.2(65).2019.16/a.podraza
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Andrzej Podraza",
title = "Początki transatlantyckiego partnerstwa bezpieczeństwa: wybuch zimnej wojny i powstanie Sojuszu Atlantyckiego",
journal = "Myśl Ekonomiczna i Polityczna",
year = "2019",
number = "2 (65)",
pages = "65-101"
}
Cytowanie w formacie APA:
Podraza, A. (2019). Początki transatlantyckiego partnerstwa bezpieczeństwa: wybuch zimnej wojny i powstanie Sojuszu Atlantyckiego. Myśl Ekonomiczna i Polityczna, 2 (65), 65-101.