WSD SANDOMIERZ

HISTORIA KOŚCIOŁA W STAROŻYTNOŚCI I ŚREDNIOWIECZU

 

PODRĘCZNIKI

 

1. M. Banaszak, Historia Kościoła Katolickiego, t. I-II, Warszawa 1989.
2. K. Bihlmeyer, H. Tuechle, Historia Kościoła, t. I – Starożytność chrześcijańska, tłum. J. Klenowski, Warszawa 1971.
3. B. Kumor, Historia Kościoła, t. I-IV, Lublin 2001.
4. Historia Kościoła, t. I-II, red. L. J. Rogier, R. Aubert, M. D. Knowles, tłum. M. Tarnowska – R. Turzyński, Warszawa 1986-1988.
5. W. H. Carroll, Historia chrześcijaństwa, t. I, Narodziny chrześcijaństwa, Wrocław 2009, rozdziały XIII-XX.
6. W. H. Carroll, Historia chrześcijaństwa, t. II, Budowanie chrześcijaństwa, Wrocław 2010.
7. W. H. Carroll, Historia chrześcijaństwa, t. III, Złota epoka chrześcijaństwa, Warszawa 2010.
8. J. Śrutwa, Dzieje Kościoła w starożytności, t. 1-2, Lublin 2018. 

 

MONOGRAFIE

 

1. J. Dobraczyński, Głosy czasu, Warszawa 1966.
2. D. Rops, Kościół pierwszych wieków, Warszawa 1968.
3. H. Chadwick, Kościół w epoce wczesnego chrześcijaństwa, Warszawa 2004.
4. P. Ruggiero, Szaleństwo chrześcijan, Kraków 2007.
5. J. Dobraczyński, Doba krucjat, Warszawa 1968.
6. D. Rops, Kościół wczesnego średniowiecza, Warszawa 1969.
7. J. Chelini, Dzieje religijności w Europie Zachodniej w średniowieczu, Warszawa 1996.
8. H. E. Mayer, Historia wypraw krzyżowych, Kraków 2008.
9. J. Dobraczyński, Rozdarty Kościół, Warszawa 1970.

 

INSTYTUT NAUK TEOLOGICZNYCH

STUDIUM LICENCJACKIE

 

ZAGADNIENIA DO SAMODZIELNEGO PRZYGOTOWANIA

EGZAMIN Z HISTORII KOŚCIOŁA W CZASACH NAJNOWSZYCH

 

 CZĘŚĆ I

 

1. Papiestwo doby oświecenia – ogólna charakterystyka, rola i miejsce państw katolickich i protestanckich.
2. Geneza Wielkiej Rewolucji Francuskiej.
3. Kościół doby rewolucji francuskiej – stosunek rządów rewolucyjnych do Kościoła katolickiego.
4. Napoleon Bonaparte a papieże: Pius VI i Pius VII.
5. Konkordat francuski z 1801 r. i artykuły organiczne – rola E. Consalviego.
6. Wielka sekularyzacja w Niemczech 1803 r. – geneza, przebieg, skutki.
7. Reorganizacja Kościoła w Niemczech –konkordaty.
8. Papieże XIX w. od Piusa VIII do Leona XIII.
9. Wzmocnienie katolicyzmu w Niemczech w XIX w. (ośrodki, metody, przedstawiciele).
10. Spór o małżeństwa mieszane w Prusach jako próba wyswobodzenia Kościoła spod kurateli państwa.
11. Restauracja katolicyzmu we Francji po 1815 r. (metody, przedstawiciele).
12. Odnowa i status katolicyzmu w Anglii przełomu XVIII i XIX w.
13. Kościół katolicki w Ameryce Północnej w XVIII i XIX w.
14. Kościół katolicki w Ameryce Środkowej i Południowej – ruchy narodowowyzwoleńcze.
15. Misje katolickie XIX w. – renesans i przeszkody.
16. Wewnętrzne życie Kościoła w XIX w. (sytuacja prawna, dyscyplina, życie religijne i nowe zakony).
17. Nauka teologiczna XIX w.
18. Błędy teologiczne XIX w. (hermezjanizm, güntherianizm, tradycjonalizm, Deutschkatholizismus).
19. Kościół protestancki po 1815 r.
20. Kościół anglikański i tzw. ruch oxfordzki.
21. Sekty religijne w Kościele amerykańskim – typologia i tło powstawania.

 

CZĘŚĆ II

 

1. Pierwszy Sobór Watykański i jego skutki.
2. Koniec Państwa Kościelnego.
3. Katolicka nauka społeczna – geneza, rozwój, znaczenie społeczne.
4. Kulturkampfy – głównie pruski i francuski, stosunek do Kościoła.
5. Nowa koncepcja misji (od Benedykta XV do Jana Pawła II) – Kościoły rodzime, inkulturacja.
6. Kościół wobec naporu laicyzmu i totalitaryzmów (socjalizm, komunizm, masoneria, faszyzm, narodowy socjalizm).
7. Kościół pontyfikatu Piusa X.
8. Sytuacja Kościoła w czasie I wojny światowej.
9. Akcja Katolicka, formy zaangażowania świeckich w Kościele.
10. Nowe formy apostolstwa (prasa, książka, film); nauka i kultura w okresie międzywojennym.
11. Sytuacja Kościoła w czasie II wojny światowej.
12. Pius XII – pontyfikat między mitem a prawdą; starcie z nową teologią.
13. Drugi Sobór Watykański – odnowa Kościoła; ruch ekumeniczny.
14. Charakter i pola działania zakonów powstałych w XIX i XX wieku.
15. Kościół w krajach pozaeuropejskich (Azja, obie Ameryki) oraz w tzw. Trzecim Świecie.
16. Współczesne formy laicyzacji i dechrystianizacji.
17. Współczesne ruchy charyzmatyczne (cienie i blaski) i ich rola w kształtowaniu świadomości religijnej.

 

NAUKI POMOCNICZE HISTORII

HERALDYKA

1. Adamczewski, M. Heraldyka miast wielkopolskich do końca XVIII wieku. Warszawa 2000.
2. Antoniewicz, M. Herby miast województwa częstochowskiego. Częstochowa 1984.
3. Barbasiewicz, W. (wyd.). Godło i barwa Polski samorządowej: herby i flagi miast i gmin polskich. Warszawa 1998.
4. Bebłowski, A., Radziwiłłowicz, D. Herby i heraldyka: krótki informator. Warszawa 2000.
5. Białecki, T. Herby miast Pomorza Zachodniego. Szczecin 1991.
6. Boniecki, A. Herbarz polski: wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich. T. 1-17. Warszawa: s.n., 1899-1913.
7. Celej, A. Bibliografia genealogii i heraldyki polskiej za lata 1980-2001. Warszawa 2006.
8. Cetwiński, M., Derwich, M. Herby, legendy, dawne mity. Wrocław 1987.
9. Chomicki, A. Herby miast i ziem polskich. Warszawa 1939.
10. Chrząński, S.K.T.A., Ostrowski, J. (wyd.) Tablice odmian herbowych Chrząńskiego. Warszawa: J. Ostrowski, 1909. (Reprint Warszawa: "Jasieńczyk", 2000)
11. Czarnecki, B., Kulikowski, A. Heraldyka. Warszawa 1983.
12. Czerner, M. Herby miast województwa koszalińskiego. Koszalin 1989.
13. Dachnowski, J. K. Herbarz szlachty Prus Królewskich z XVII wieku. Kórnik: Polska Akademia Nauk - Biblioteka Kórnicka, 1995.
14. Drelicharz, W., Piechta, Z. (wyd.). Współczesna heraldyka samorządowa i jej problemy. Kraków 2000.
15. Drelicharz, W., Piechta, Z., Widłak, B. Dawne i nowe herby Małopolski. Kraków 2004.
16. Dudziński, P. Alfabet heraldyczny. Warszawa 1997.
17. Dudziński, P. Współczesna heraldyka i zwyczaje heraldyczne w kościołach chrześcijańskich. Warszawa 2007.
18. Dymmel, P. (red.) Ludzie i herby w dawnej Polsce. Lublin: PTH, 1995.
19. Dymmel, P. (wyd.). Polskie tradycje samorządowe a heraldyka: materiały sesji naukowej zorganizowanej w dniach 4 i 5 czerwca 1991 r. w Lublinie. Lublin 1992.
20. Dziadulewicz, S. Herbarz rodzin tatarskich w Polsce. Wilno: nakł. autora, 1929.
21. Gajl, T. Herbarz polski. Od średniowiecza do XX wieku. Gdańsk: Wyd. L&L, 2007
22. Gajl, T. Herby szlacheckie Polski porozbiorowej. Gdańsk: Wyd. L&L, 2005.
23. Gajl, T. Herby szlacheckie Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Gdańsk: Wyd. L&L, 2003.
24. Gajl, T. Polskie rody szlacheckie i ich herby. Białystok: Dom Wydawniczy Benkowski, 2003.
25. Giergiel, T. Symbolika jelenia w polskiej heraldyce rycerskiej. Sandomierz: WSHP, 1998.
26. Giglewicz, E. Herby biskupów warmińskich. Lublin 2001.
27. Gizowski, M. R. Herby patrycjatu gdańskiego. Gdańsk 1999.
28. Głowacki, K. Heraldyka historycznych miast regionu sandomiersko-kieleckiego XIII-XX w. Kielce 2001.
29. Górzyński, S., Kochanowski, J. (red.) Mały herbarz historyka. T. 1-2. Warszawa 1982-1984.
30. Górzyński, S., Kochanowski, J., Jonca, A. Herby szlachty polskiej. Warszawa: Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Wyd. Alfa, 1992.
31. Gumowski, M. Herbarz patrycjatu toruńskiego. Toruń 1970.
32. Gumowski, M. Herbarz Polski. Warszawa 1930.
33. Gumowski, M. Herby i pieczęcie miejscowości województwa Śląskiego. Katowice, Warszawa 1939.
34. Gumowski, M. Herby miast polskich. Warszawa 1960.
35. Gumowski, M. Pieczęcie i herby miast pomorskich. Toruń 1939.
36. Gumowski, M. Pieczęcie i herby miast wielkopolskich. Poznań 1932.
37. Gumowski, M. Pieczęcie i herby miejscowości województwa lubelskiego. Lublin 1959.
38. Gut, A. Herby powiatów i gmin w prowincji Pomorze w okresie międzywojennym. Szczecin 2005.
39. Haisig, M. Herby dynastyczne Piastów i początki godła państwowego Polski. W: Heck, R. (red.). Piastowie w dziejach Polski: zbiór artykułów z okazji trzechsetletniej rocznicy wygaśnięcia dynastii Piastów. Wrocław: Zakł. Narod. im. Ossolińskich, 1975.
40. Heymowski, A. Herbarz Inflant polskich z roku 1778. Buenos Aires: s.n., 1965.
41. Heymowski, A. Herby polskie w brukselskim Armorial Gymnich recte Lyncenich. Studia Źródłoznawcze 29 (1985), 95-124.
42. Heymowski, A. Herby polskie w paryskim Armorial Bellenville. Studia Źródłoznawcze 32/33 (1990), 113-127.
43. Heymowski, A. Herby polskie w sztokholmskim Codex Bergshammar. Studia Źródłoznawcze 12 (1967), 73-111.
44. Janiszewska-Rybka, A. Merk jako graficzny pierwowzór znaku własności. W: Wybrane zagadnienia z zakresu badań dokumentów. Warszawa 2007.
45. Kaganiec, M. Heraldyka Piastów Śląskich: 1146-1707. Katowice: Muzeum Śląskie, 1992.
46. Kaganiec, M. Herby miast województwa śląskiego. Katowice 2007.
47. Kapica Milewski, I. Herbarz Ignacego Kapicy Milewskiego. Kraków: s.n. (Kirchmayer), 1870.
48. Kochanowski, J. (red.) Herby książęce i kniaziowskie. Warszawa: UW, 1983.
49. Kolak, W., Marecki, J. Leksykon godeł zakonnych. Łódź 1994.
50. Komorowski, R. T. Ilustrowany przewodnik heraldyczny. Warszawa 2007.
51. Konarski, S. Armorial de la noblesse polonaise titrée. Paryż: nakł. autora, 1958.
52. Kuczyński, S. K. (wyd.). Herby miast polskich w okresie zaborów (1772-1918): materiały sesji naukowej, Włocławek 5-6 grudnia 1996 r. Włocławek 1999.
53. Kuczyński, S. K. Człowiek wobec świata herbów. Warszawa 1997.
54. Kuczyński, S. K. Gra w herby, czyli przyczynek do popularyzacji heraldyki w XVIII w. Lublin: Wyd. UMCS, 2001.
55. Kuczyński, S. K. Osiągnięcia i postulaty w zakresie heraldyki polskiej. Kraków 1995.
56. Kuczyński, S. K. Symbole i herby jako zabytki. Warszawa 1995.
57. Kulikowski, A. Heraldyka szlachecka. Warszawa: "Chateau", 1990.
58. Kulikowski, A. Wielki herbarz rodów polskich. Warszawa: Świat Książki, 2005.
59. Łempicki, J. Herbarz Mazowiecki. Poznań: "Heroldium" - Towarzystwo Genealogiczno-Heraldyczne, 1997.
60. Łojko, J. Średniowieczne herby polskie. Poznań: KAW, 1985.
61. Michta, J. Heraldyka samorządowa województwa świętokrzyskiego i jej symbolika. Kielce 2000.
62. Mikucki, S. Heraldyka Piastów Śląskich do schyłku XIV wieku. W: Kutrzeba, S. (wyd.). Historia Śląska od najdawniejszych czasów do roku 1400, T. 3. Kraków: PAU, 1936.
63. Mikucki, S. Rycerstwo słowiańskie w Wapenboek Gelrego. Cz. 2. W: Budkowa, Z. (wyd.). Prace z dziejów Polski feudalnej: ofiarowane Romanowi Grodeckiemu w 70. rocznicę urodzin. Warszawa: PWN, 1960.
64. Mikucki, S. Rycerstwo słowiańskie w Wapenboek Gelrego. Studia Źródłoznawcze 3 (1958), 103-123.
65. Możejko, B. Herby miast, gmin i powiatów województwa pomorskiego. T. 1. Gdańsk 2000.
66. Możejko, B. Herby miast, gmin i powiatów województwa pomorskiego. T. 2. Malbork 2004.
67. Nałęcz-Małachowski, P. Zbiór nazwisk szlachty z opisem herbów własnych familiom zostaiącym w Królestwie Polskim, i Wielkim Xięstwie Litewskim. Lublin: w Drukarni J.C.K. Mci u XX. Trynitarzów, 1805.
68. Namysłowski, B. Herby mieszczaństwa poznańskiego. Poznań 1930.
69. Niesiecki, K., Bobrowicz, J. N. (wyd.) Herbarz polski Kaspra Niesieckiego powiększony dodatkami z późniejszych autorów, rękopismów, dowodów urzędowych i wydany przez Jana Nepomucena Boborowicza. Lipsk: Breitkopf und Haertel, 1839-42.
70. Niesobski, M. Popularny herbarz rodzin i rodów polskich. Tychy: Kademm, 1994.
71. Olejniczak, J. (opr.) Herb miasta Poznania. Publikacja z okazji wystawy zorganizowanej w Starym Ratuszu. Poznań 1967.
72. Ostrowski, J. Księga herbowa rodów polskich. Z. 1-19. Warszawa: Bolcewicz, Gebethner i Wolff, 1897-1906.
73. Panfil, T. Lingua symbolica: o pochodzeniu i znaczeniach najstarszych symboli heraldycznych w Polsce. Lublin 2002.
74. Paprocki, B. Herby rycerstwa polskiego. Kraków: Wyd. Biblioteki Polskiej, 1858.
75. Piech, Z. Monety, pieczęcie i herby w systemie symboliki władzy Jagiellonów. Warszawa 2003.
76. Piechowski, J. Herby, magia, mity. Warszawa 1995.
77. Piechowski, J. Ukryte światła herbów. Warszawa 1991.
78. Piekosiński, F. Herbarz szlachty witebskiej. Kraków: Skł. gł. Księgarnia Sp. Wyd. Polskiej, 1898.
79. Piekosiński, F. Najstarsza rola marszałkowska polska. Herold Polski (1897), XXXV-XLVII.
80. Plewako, A., Wanag, J. Herbarz miast polskich. Warszawa 1994.
81. Plewako, A., Wanag, J. Herby naszych miast: województwo katowickie. Katowice 1982.
82. Pragert, P. Herbarz szlachty kaszubskiej. Tom I. Gdańsk: Wyd. BiT, 2005.
83. Pragert, P. Herbarz szlachty kaszubskiej. Tom II. Gdańsk: Wyd. BiT, 2007.
84. Ropelewski, A. Merki rybaków morskich wybrzeża Gdańskiego. Warszawa 1960.
85. Seroka, H. Herby miast małopolskich do końca XVIII wieku. Warszawa 2002.
86. Skupieński, K., Weiss, A. (wyd.). Polska heraldyka kościelna: stan i perspektywy badań. Warszawa 2004.
87. Starzyński, M. Herby średniowiecznych opatów mogilskich. Kraków 2005.
88. Sternschuss, A. Godła domów krakowskich. Rocznik Krakowski II, 1899.
89. Strzyżewski, W. Geneza i symbolika herbów miejskich Środkowego Nadodrza. Zielona Góra 1993.
90. Strzyżewski, W. Herby miejscowości województwa zielonogórskiego. Zielona Góra 1989.
91. Strzyżewski, W. Treści symboliczne herbów miejskich na Śląsku, Ziemi Lubuskiej i Pomorzu Zachodnim do końca XVIII wieku. Zielona Góra 1999.
92. Szymański, J. Herbarz średniowiecznego rycerstwa polskiego. Warszawa: PWN, 1993.
93. Tomczyk, D. Herby miast Śląska Opolskiego. Opole 1996.
94. Tomczyk, D., Ziarko, S. Herby oraz inne symbole samorządowe miast i gmin województwa opolskiego. Opole 2000.
95. Wittyg, W. Znaki pieczętne (gmerki) mieszczan w Polsce w XVI i zaraniu XVII wieku. Kraków 1906.
96. Wittyg, W., Dziadulewicz, S. Nieznana szlachta polska i jej herby. Warszawa: Jasieńczyk, 1994.
97. Zdrenka, J. Herby mieszczaństwa gdańskiego. W: Salmonowicz, S. (red.) Mieszczaństwo gdańskie: sesja naukowa 21-23.11.1996. Gdańsk 1997.
98. Znamierowski, A. Insygnia, symbole i herby polskie. Warszawa 2003.
99. Znamierowski, A. Wielka księga heraldyki. Warszawa 2008.

 

TEOLOGIA B

HISTORIA KOŚCIOŁA

 

 

TEOLOGIA B

HISTORIA KOŚCIOŁA

 

1. Reformacja, geneza, pojęcie, rodzaje i zasięg geograficzny.
2. Renesans i humanizm (pojęcia), geneza, różnice między renesansem włoskim i niemieckim. Ogólna charakterystyka. Renesans i humanizm na gruncie kościelnym.
3. Papiestwo i papieże w XVI w.
4. Reforma przedtrydencka we Włoszech i Hiszpanii – formy i zakres.
5. Św. Ignacy Loyola, jezuici i ich formy aktywności do 1773 r.
6. Geneza, zwołanie i przebieg Soboru Trydenckiego oraz problem przyjęcia jego uchwał przez poszczególne państwa.
7. Odrodzenie scholastyki (ośrodki i przedstawiciele) i spory o laskę (D. Banez, M. Baius, L. Molina).
8. Pobożność i nauczanie kościelne po Soborze Trydenckim. Mistyka, prawdy wiary, praktyki sakramentalne, pobożność ludowa.
9. Zakony potrydenckie, ich ogólna charakterystyka i charyzmat.
10. Misje katolickie: tereny hiszpańskie i portugalskie, metody misyjne, rola państwa i Kongregacji Rozkrzewienia Wiary. Redukcje paragwajskie: dobre i złe strony, ich losy w Paranie.
11. Papiestwo i papieże w XVII w.
12. Wojna trzydziestoletnia, geneza, przebieg i wyniki. Pokój Westfalski, postanowienia i znaczenie.
13. Jansenizm – początki, istota zjawiska, główni przedstawiciele, rola klasztoru w Port Royal, stanowisko Stolicy Apostolskiej  wobec jansenizmu. Odnowa życia religijnego we Francji XVI/XVII w., kwietyzm.
14. Papiestwo i papieże w XVIII w.
15. Gallikanizm – rodzaje i istota, etapy rozwoju i stanowisko Stolicy Apostolskiej. Regalizm hiszpański, episkopalizm niemiecki, terezjanizm i józefinizm.
16. Oświecenie – pojęcie, ideały, ogólna charakterystyka, różnice w poszczególnych państwach, ośrodki, przedstawiciele.
17. Wielka Rewolucja Francuska – geneza, przebieg, stosunek do Kościoła.
18. Kościół w czasach Napoleona Bonapartego.
19. Papiestwo i papieże w XIX w.
20. Restauracja życie kościelnego (strona strukturalna i teologiczno-religijna) w Europie po wojnach napoleońskich i wielkiej sekularyzacji.
21. Kościół katolicki obu Ameryk  - podobieństwa i różnice. Misje katolickie XIX w. – renesans i przeszkody.
22. Życie wewnętrzne Kościoła w XIX w. (sytuacja prawna, dyscyplina, życie religijne i nowe zakony).
23. Pierwszy Sobór Watykański i jego skutki: upadek Państwa Kościelnego.
24. Papiestwo i papieże w XX w.
25. Sytuacja Kościoła w czasie I i II wojny światowej.
26. Drugi Sobór Watykański – odnowa kościoła, ruch ekumeniczny. Rozwój Kościoła w krajach pozaeuropejskich.
27. Życie wewnętrzne Kościoła w XIX w. (sytuacja prawna, dyscyplina, życie religijne i nowe zakony).
28. Świadkowie wiary. Męczennicy XX wieku.
29. Chrześcijanie europejskiego Wschodu po upadku komunizmu.
30. Współczesne formy laicyzacji i dechrystianizacji, ruchy charyzmatyczne.

Podręczniki:

1. M. Banaszak, Historia Kościoła Katolickiego, t. III-IV, Warszawa 1989.
2. B. Kumor, Historia Kościoła, t. V-VIII, Lublin 1984-1996.
3. Historia Kościoła, t. III-V, red. L. J. Rogier, R. Aubert, M. D. Knowles, tłum. M. Tarnowska – R. Turzyński, Warszawa 1986-1988.
4. W. H. Carroll, Historia chrześcijaństwa, t. IV, Podział chrześcijaństwa, Wrocław 2011.
5. W. H. Carroll, Historia chrześcijaństwa, t. V, Rewolta przeciw chrześcijaństwu, Wrocław 2011.
6. W. H. Carroll, Historia chrześcijaństwa, t. VI, Kryzys chrześcijaństwa, Wrocław 2014.
7. Z. Wójcik, Historia Powszechna XVI-XVII w., Warszawa 2002.
8. E. Rostworowski, Historia powszechna. Wiek XVIII, Warszawa 1998.
9. M. Żywczyński, Historia powszechna 1789-1870, Warszawa 1997.
10. J. Pajewski, Historia powszechna 1871-1918, Warszawa 1996.
11. Z. Zieliński, Papiestwo i papieże dwóch ostatnich wieków, t. 1-2, Poznań 1986.
12. Z. Zieliński, Papieże epoki soborowej, Warszawa 2006.
13. J. Orlandis, Kościół katolicki w drugiej połowie XX wieku, Radom 2007.

 

 

 

INSTYTUT NAUK O SZTUCE

PALEOGRAFIA ŁACIŃSKA

 

1. Biniaś-Szkopek M., Delimata M., Skrzypczak Ł., Podstawy paleografii łacińskiej. Skrypt dla studentów archiwistyki, Poznań 2007.
2. Gieysztor A., Zarys dziejów pisma łacińskiego, Warszawa 1973.
3. Jak czytać rękopis średniowieczny, red. Paul Gehin, Warszawa 2008.
4. Porębski S. A., Paleografia łacińska. Podręcznik dla studentów, Warszawa 1997.
5. Semkowicz W., Paleografia łacińska, Kraków 2002.
6. Szymański J., Nauki pomocnicze historii, Warszawa 2001, s. 304-388.