Negative Semantics of Animals in Philastrius of Brescia’s Diversarum hereseon liber

Rozdział w recenzowanej książce naukowej

Miejsce: Leuven
Rok wydania: 2024
Tytuł publikacji: Chrześcijanie epoki patrystycznej wobec świata przyrody
Strony od-do: 289-296
Streszczenie: Głównymi celami niniejszego tekstu są: 1) usystematyzowanie negatywnych znaczeń fauny w jednym z najstarszych łacińskich katalogów herezji, Diversarum hereseon liber, napisanym przez Filastriusza, biskupa Brescii, w latach 380-388; 2) zbadanie genezy negatywnej symboliki poszczególnych zwierząt w tym traktacie; 3) ocena oryginalności autora w przedstawianiu zagadnień związanych z negatywną symboliką zwierząt. Filastriusz wymienił 9 konkretnych gatunków zwierząt w negatywnym kontekście (lisy, konie, muły, myszy, żaby, muchy, węże, kuropatwy, kruki) i uczynił to z dwóch powodów: po pierwsze, ponieważ sami heretycy przedstawiali niektóre z tych zwierząt w ten sposób w swoim nauczaniu; po drugie, jako element inwektywy. Używał inwektyw w odniesieniu do zwierząt nie tylko przeciwko heretykom, ale także przeciwko Żydom. Przypisując zwierzętom różne znaczenia, Filastriusz odwoływał się do starożytnej tradycji, nie tylko judaistycznej, ale także grecko-rzymskiej. Nie przywołał jednak żadnego zwierzęcia, które nie występowałoby w Piśmie Świętym. Zjawisko to potwierdza zasadę „myślenia Biblią”, która charakteryzowała teologię wczesnochrześcijańską, zarówno ortodoksyjną, jak i heterodoksyjną.
Słowa kluczowe: Filastriusz z Brescii, DIversarum hereseon liber, zwierzęta, symbolika