Magdalena Charzyńska-Wójcik

High Time to Talk about NOON

Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowany

Czasopismo: Roczniki Humanistyczne (ISSN: 0035-7707)
Rok wydania: 2015
Tom: 63
Numer czasopisma: 11
Strony od-do: 41-55
Streszczenie: Artykuł poświęcony jest zmianie semantycznej zaobserwowanej w słowie noon w historii języka angielskiego. Dostępne źródła podają, że słowo to pochodzi od łacińskiej frazy nōna hora > nōna 'dziewiąta godzina' i było oryginalnie używane w średniowieczu w znaczeniu dziewiątej godziny dnia, czyli około 3:00 po południu. Ponadto, na skutek metonimii, noon oznaczało również modlitwy na dziewiątą godzinę dnia (nony) podyktowane przez Regułę Św. Benedykta. Jako że Reguła Św. Benedykta odgrywała centralną rolę w organizacji życia codziennego w średniowieczu, łacińskie nōna zostało zapożyczone do języków narodowych w krajach, które przyjęły Regułę. W języku staroangielskim przyjęło formę nōn, w średnioniderlandzkim nōne, noene, w starosaksońskim nōn, nōna, a w średnioniskoniemieckim nōna, etc. Historyczne i etymologiczne słowniki języka angielskiego datują początek tej zmiany na przełom XII i XIII w., a koniec wieku XIV wskazują jako okres kiedy zmianę należy uznać za kompletną. Na skutek tej zmiany słowo noon zmieniło znaczenie z godziny 3:00 na 12:00, a jako powód tej zmiany wskazywane jest przyspieszenie pory modlitwy lub posiłku. Artykuł bada poprawność tej interpretacji, odnosząc ją do średniowiecznego systemu pomiaru czasu oraz analizując wskazania Reguły Św. Benedykta dotyczące pór modlitw i posiłków. Analiza w/w aspektów wykazuje, że interpretacja przedstawiona w dostępnych źródłach historycznych i etymologicznych oparta jest na błędnym oglądzie rzeczywistości średniowiecznej. W artykule przedstawiona jest alternatywna interpretacja zaobserwowanej zmiany, która uwzględnia nie tylko średniowieczny system pomiaru czasu ale i specyfikę średniowiecznego reżimu monastycznego.
Słowa kluczowe: zmiana semantyczna, metonimia, noon, średniowieczny pomiar czasu, horarium monastyczne
Dostęp WWW: https://tnkul.pl/files/userfiles/files/RH2015z11_037-051_Charzy%C5%84ska-W%C3%B3jcik.pdf
DOI: 10.18290/rh.2015.63.11-3



Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Magdalena Charzyńska-Wójcik",
title = "High Time to Talk about NOON",
journal = "Roczniki Humanistyczne",
year = "2015",
number = "11",
pages = "41-55"
}

Cytowanie w formacie APA:
Charzyńska-Wójcik, M. (2015). High Time to Talk about NOON. Roczniki Humanistyczne, 11, 41-55.