Magdalena Charzyńska-Wójcik

Principles of equivalent selection in English prose translations of Jerome’s Psalters: a study based on exaudire and videre

Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowany

Czasopismo: Roczniki Humanistyczne (ISSN: 0035-7707)
Współautorzy: Jerzy Wójcik
Rok wydania: 2013
Tom: 61
Numer czasopisma: 5
Strony od-do: 27-45
Streszczenie: Artykuł analizuje odpowiedniki łacińskich czasowników exaudire i videre w angielskich tłumaczeniach Psałterzy św. Hieronima dokonanych pomiędzy okresem staroangielskim a wczesno-nowoangielskim w celu ustalenia zasad rządzących wyborami ekwiwalentów w analizowanych tekstach. W drodze badania ustalono, że oba łacińskie czasowniki były tłumaczone na język angielski (w przeważającej większości przypadków) przy pomocy czasowników prototypowych, z tym, że pod wpływem zmian zachodzących w języku prototypy te ulegają zmianom. W języku staroangielskim status prototypów miały czasowniki prefiksalne ge-hȳran i ge-sēon, podczas gdy poczynając od okresu średnioangielskiego, były to ich nieprefiksalne odpowiedniki: hēren > hear i sēn > see. Następnie ustalono, że o ile odpowiedniki czasownika exaudire były we wszystkich testach i w wszystkich kontekstach takie same, to odpowiedniki videre wykazywały zróżnicowanie, ale dotyczyło ono wyłącznie tłumaczenia staroangielskiego. Różnice te wynikają z dwóch czynników. Pierwszy z nich jest ulokowany wewnątrz języka i wynika z uniwersalnego dla czasownika widzieć rozwoju znaczeń metaforycznych, które występują również w badanym tekście. Drugi jest pozajęzykowy i związany jest ze średniowieczną konwencją tłumaczeń tekstów biblijnych: jedynym tekstem, który tej konwencji się opiera i w którym te metaforyczne znaczenia tłumaczone są kontekstowo, tj. za pomocą różnych czasowników, jest staroangielski Psałterz Paryski. Wszystkie pozostałe teksty cechuje stały wybór ekwiwalentów, przez co wpisują się one w średniowieczną konwencję tłumaczeń sakralnych, które charakteryzuje niezwykła bliskość tekstowi oryginalnemu.
Słowa kluczowe: Psałterz, czasowniki, exaudire, videre, hear, see, ekwiwalenty, tłumaczenie Biblii
Dostęp WWW: https://tnkul.pl/files/userfiles/files/RH_2013_vol61_5_027-045_Charzynska_Wojcik.pdf



Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Magdalena Charzyńska-Wójcik and Jerzy Wójcik",
title = "Principles of equivalent selection in English prose translations of Jerome’s Psalters: a study based on exaudire and videre",
journal = "Roczniki Humanistyczne",
year = "2013",
number = "5",
pages = "27-45"
}

Cytowanie w formacie APA:
Charzyńska-Wójcik, M. and Jerzy Wójcik(2013). Principles of equivalent selection in English prose translations of Jerome’s Psalters: a study based on exaudire and videre. Roczniki Humanistyczne, 5, 27-45.