Ludowe muzyczne tradycje pasyjne w Małopolsce i na Podkarpaciu
[Folk music passion traditions in Małopolska and Podkarpacie]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: THINK! Rok wydania: 2011
Numer czasopisma: nr 4(8)
Strony od-do: 46-55
Streszczenie: Polskie pieśni pasyjne, wywodzące się z XIII wieku i słusznie uznawane za najstarsze pomniki polskiej muzyki religijnej, spotykają się z naukowym zainteresowaniem, gdyż stanowią doskonały przykład przekazu żywej tradycji, której bogactwo wymaga badań. Prekursorami (XIXw.) byli ks. M. M. Mioduszewski oraz O. Kolberg, natomiast współczesne badania, prowadzone w Instytucie Muzykologii KUL od 1970r. przez ks. B. Bartkowskiego zaowocowały zbiorem ponad 23.000 nagranych pozycji z liczną grupą pieśni pasyjnych z Małopolski i Podkarpacia, obszaru spójnego, o utrwalonych tradycjach, stąd traktowanego jako jedna całość kulturowa. Warte podkreślenia jest równoległe istnienie i wzajemne przenikanie się źródeł ustnych i pisanych tj. Nachschrift (zapisana z nagrań żywa tradycja) oraz Vorschrift (wzorzec śpiewnikowy), a efektem tego przenikania jest częste w analizowanym materiale zjawisko wariabilności. Z etnomuzykologicznego punktu widzenia istotnym problemem jest wskazanie funkcji kulturowej materiału i zbadanie, czy istnieje muzyczny model pasyjności, a punkt odniesienia dla nagranych pieśni pasyjnych stanowią średniowieczne źródła oraz powszechnie używane śpiewniki. Ściśle związane z żywą tradycją śpiewów pasyjnych są miejsca szczególnego kultu Męki Pańskiej: Kalwaria Zebrzydowska (Małopolska) i Kalwaria Pacławska (Podkarpacie), których śpiewy zwane pieśniami kalwaryjskimi stworzyły swoistą obrzędowość. Weszły też one w obieg żywej tradycji i są wykonywane w Wielkim Poście w kościołach i domach, a śpiewniki kalwaryjskie to doskonały przykład współistnienia tradycji ustnej i pisanej.
Słowa kluczowe: śpiewy pasyjne, żywa tradycja religijnych śpiewów ludowych, śpiewniki kalwaryjskie, obrzędowość wielkopostna
Dostęp WWW: http://www.think.wsiz.rzeszow.pl, ISSN 2082-1107, Nr 4 (8) 2011, s. 46-55
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Kinga Strycharz-Bogacz",
title = "Ludowe muzyczne tradycje pasyjne w Małopolsce i na Podkarpaciu",
journal = "THINK!",
year = "2011",
number = "nr 4(8)",
pages = "46-55"
}
Cytowanie w formacie APA:
Strycharz-Bogacz, K. (2011). Ludowe muzyczne tradycje pasyjne w Małopolsce i na Podkarpaciu. THINK!, nr 4(8), 46-55.