Ile kosztuje sukces? Wydatki na wyprawę Władysława Jagiellończyka po koronę czeską (1471)
[Costs of Success. Expenses of Ladislaus Jagiellon's Expedition to gain the Crown of Bohemia in 1471]
Artykuł naukowy w wydawnictwie zbiorowym recenzowanyMiejsce: Kraków
Rok wydania: 2012
Tytuł publikacji: Zwycięzcy i przegrani w dziejach średniowiecznych i wczesnonowożytnych Czech i Polski
Redaktorzy: Wojciech Iwańczak, Dariusz Karczewski
Strony od-do: 171-190
Streszczenie: Organizacja wyprawy Władysława Jagiellończyka po koronę czeską w 1471 roku i finansowe zabezpieczenie w początkach jego samodzielnych rządów w Czechach wymagały znaczącej i sprawnej mobilizacji finansowej państwa Kazimierza Jagiellończyka. O skali tego przedsięwzięcia dla skarbu królewskiego i jednocześnie jego znaczeniu świadczy fakt, iż do orszaku towarzyszącego Władysławowi Kazimierz przydzielił podskarbiego nadwornego Tomasza Trąpczyńskiego (Trąmpczyńskiego), który nie tylko nadzorował finansowe przygotowania i z królewskiego poruczenia gospodarował pieniędzmi, ale założył i prowadził oddzielną księgę rachunkową wyprawy młodego Jagiellończyka. Pozwala ona na szczegółowe poznanie struktury wydatków na czeską wyprawę młodego Jagiellończyka, a także sprostowanie dotychczasowego stanowiska historiografii, co do ich wysokości. Główny przedmiot troski Kazimierza Jagiellończyka, zabiegów Tomasza Trąpczyńskiego i lwią część nakładów finansowych stanowiło zapewnienie Władysławowi odpowiedniej siły militarnej. Poza opłacanymi ze skarbu królewskiego oddziałami zaciężnymi do Czech zostały wyekspediowane ochotnicze poczty panów małopolskich i wielkopolskich wyekwipowane na ich koszt oraz królewskie wojsko nadworne. Mądra taktyka i trafnie wybrany kierunek pochodu pozwoliły na uniknięcie starć zbrojnych, a w konsekwencji na zachowanie nieuszczuplonych sił zbrojnych i brak dodatkowych wydatków związanych z wypłatą zaciężnym odszkodowań za utraconą broń czy jeszcze poważniejszych kosztów wykupu jeńców z niewoli. Wraz z przekroczeniem granicy czeskiej wśród wydatków notowanych przez Tomasza Trąpczyńskiego coraz częściej pojawiają się sumy asygnowane na finansowanie działalności dyplomatycznej oraz pozyskiwanie i wynagradzanie czeskich stronników młodego Jagiellończyka. Ponadto wśród wydatków księgowanych przez królewskiego podskarbiego były sumy przeznaczone na utrzymanie koni, opłacenie podążających z orszakiem rzemieślników, praktyki religijne, ubiory i tkaniny czy żywność. W sumie wydatki na wyprawę Władysława do Czech zaksięgowane przez Tomasza Trąpczyńskiego wyniosły nie 37.461 florenów i 4 grosze (jak sądzono dotychczas), ale 52.083 floreny i 22 grosze, z czego skarb koronny wyasygnował 37. 671 florenów i 4 grosze, 10.000 florenów pochodziło ze skarbu Wielkiego Księstwa Litewskiego, a dopełniające tę sumę 4.412 florenów i 18 groszy pozyskał Władysław już w swej nowej ojczyźnie. Dla królewskiego budżetu kształtującego się w Polsce na poziomie około 70.000-90.000 florenów, suma sięgająca 40-50% dochodów skarbu była ogromna.
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Agnieszka Januszek-Sieradzka",
title = "Ile kosztuje sukces? Wydatki na wyprawę Władysława Jagiellończyka po koronę czeską (1471)",
journal = "",
year = "2012",
pages = "171-190"
}
Cytowanie w formacie APA:
Januszek-Sieradzka, A. (2012). Ile kosztuje sukces? Wydatki na wyprawę Władysława Jagiellończyka po koronę czeską (1471). , 171-190.