"Potrzeba moskiewska" na sejmach koronnych w latach 60. XVI stulecia
["The Moscow Need" during the Crown Sejms in the 1560's]

Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowany

Czasopismo: TEKA Komisji Historycznej Polska Akademia Nauk Oddział w Lublinie (ISSN: 1733-5388)
Rok wydania: 2012
Tom: 9
Strony od-do: 7-31
Streszczenie: Wojna inflancka, która wybuchła w 1558 roku, była największym przedsięwzięciem militarnym Litwy i Polski prowadzonym przez króla Zygmunta Augusta (1548-1572). W latach 60. XVI wieku problem inflancki, stanowiący część wielkiego programu ostatniego Jagiellona znanego jako dominium Maris Baltici, stał się priorytetem polityki królewskiej. Początkowo Wielkie Księstwo Litewskie samo dźwigało finansowy i militarny ciężar wojny, ale w latach 60. XVI stulecia, gdy stało się oczywiste, że Litwa nie jest w stanie samodzielnie pokonać państwa Iwana IV Groźnego, król Zygmunt August coraz usilniej zabiegał o pomoc Polski, która wymagała zgody sejmu i finansowego wsparcia szlachty. Kolejne sejmy koronne tej dekady (1562/1563, 1563/1564, 1564, 1565, 1566, 1567, 1569, 1570) stały się widownią zmagań Zygmunta Augusta z izbą poselską, która nie rozumiejąc bałtyckiej polityki króla i nie chcąc wspomagać odmawiającej unii realnej Litwy, tylko w wyniku ustępstw króla w innych dziedzinach życia politycznego i gospodarczego, godziła się niechętnie nie uchwalanie poboru z przeznaczeniem na „potrzebę moskiewską”, w tym przede wszystkim opłacenie żołnierzy zaciężnych. Analiza diariuszy sejmowych tego okresu pokazuje, jak nervus belli, uzależniony od dobrej woli szlachty, stał się w czasie wojny kartą przetargową w sejmowej walce z królem.
Słowa kluczowe: wojna inflancka (1558-1570), Wielkie Księstwo Litewskie, Zygmunt II August (1520-1572), Iwan IV Groźny (1530-1584), sejm walny, pobór (nervus belli)


Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Agnieszka Januszek-Sieradzka",
title = "''Potrzeba moskiewska'' na sejmach koronnych w latach 60. XVI stulecia",
journal = "TEKA Komisji Historycznej Polska Akademia Nauk Oddział w Lublinie",
year = "2012",
pages = "7-31"
}

Cytowanie w formacie APA:
Januszek-Sieradzka, A. (2012). "Potrzeba moskiewska" na sejmach koronnych w latach 60. XVI stulecia. TEKA Komisji Historycznej Polska Akademia Nauk Oddział w Lublinie, 7-31.