Poeta i król. Jan Kochanowski na dworze Zygmunta II Augusta - fakty, przypuszczenia, nieporozumienia
[A Poet and a King. Jan Kochanowski at Sigismund II Augustus’ Court – Facts, Conjectures, Misunderstandings ]
Artykuł naukowy w wydawnictwie zbiorowym recenzowanyNazwa konferencji: Jan Kochanowski. Nowe perspektywy badawcze. W sześćdziesięciolecie istnienia Muzeum w Czarnolesie
Miejsce: Radom-Czarnolas
Rok wydania: 2022
Tytuł publikacji: Jan Kochanowski. Nowe perspektywy badawcze. W sześćdziesięciolecie istnienia Muzeum w Czarnolesie
Redaktorzy: Tomasz Błach, Mariusz Kozdrach
Strony od-do: 101-117
Streszczenie: Niewielka liczba zachowanych źródeł, które rzucałyby światło na życie Jana Kochanowskiego, innych niż jego twórczość, skłania do szczególnie wnikliwej ich analizy. Uwzględnienie w tych analizach ustaleń historyków badających dworskie czy kancelaryjne zawiłości nakazuje weryfikację co najmniej kilku stwierdzeń istotnych dla biografii poety z Czarnolasu. W świetle tych ustaleń z całą pewnością należy stwierdzić, że formalnie Jak Kochanowski nigdy nie był dworzaninem króla Zygmunta Augusta. Żadne ze źródeł, na podstawie których dotychczasowa historiografia nadawała Kochanowskiemu „zaszczytny status dworzanina” nie daje ku temu ani podstaw ani nawet przesłanek. Poeta był królewskim sekretarzem duchownym zatrudnionym w monarszej kancelarii. Trzeba podkreślić, że przyjęcie Kochanowskiego na stanowisko sekretarza w kancelarii królewskiej oznaczało włączenie do elitarnego grona pracowników instytucji, która była ogniskiem humanistycznej kultury literackiej i umysłowej. Na początku 1564 r. nastąpiła instalacja Kochanowskiego na prepozyturę poznańską. Król, wydając zgodę na objęcie urzędu z najbogatszą poznańską prebendą, wykazał się szczególną łaską, także i dlatego, że prepozytura ta wykorzystywana była przez niego jako wynagrodzenie ludzi bliskich i zasłużonych. Królewskie nadania, zwłaszcza bogate beneficjum poznańskie, wbrew lirycznym utyskiwaniom samego Kochanowskiego, przyczyniły się do materialnego uniezależnienia poety i pozwoliły na istotne powiększenie jego majątku. W świetle zachowanych źródeł i ich analizy osadzonej w pogłębionej dziś znajomości dworu królewskiego szczególnie istotny wydaje się postulat, a właściwie konieczność weryfikacji utrwalonego w literaturze przedmiotu poglądu o braku wsparcia utalentowanego poety przez ostatniego Jagiellona.
Słowa kluczowe: Jan Kochanowski (1530-1584), Zygmunt II August (1520-1572), dwór królewski, kancelaria królewska, sekretariat królewski
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Agnieszka Januszek-Sieradzka",
title = "Poeta i król. Jan Kochanowski na dworze Zygmunta II Augusta - fakty, przypuszczenia, nieporozumienia",
journal = "",
year = "2022",
pages = "101-117"
}
Cytowanie w formacie APA:
Januszek-Sieradzka, A. (2022). Poeta i król. Jan Kochanowski na dworze Zygmunta II Augusta - fakty, przypuszczenia, nieporozumienia. , 101-117.