Tropowane ordinarium missae w rękopiśmiennym graduale paulińskim ms. R659/III-913
[Troped ordinarium missae in the Pauline manuscript gradual ms. R659/III-913]

Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowany

Czasopismo: Roczniki Teologiczne (ISSN: 2353-7272)
Rok wydania: 2017
Tom: 64
Numer czasopisma: 13
Strony od-do: 137-148
Streszczenie: Ukształtowany w VIII wieku chorał gregoriański szybko stał się niewystarczający do potrzeb ówczesnej liturgii. Z chwilą wprowadzenia go na teren państwa Franków okazał się on dla tamtejszych duchownych, przyzwyczajonych do rozbudowanych śpiewów, mało przydatny. W wyniku podjętych decyzji administracyjnych nie można było jednak odstąpić od rytuału rzymskiego. Zbytnia ogólnikowość śpiewów rzymskich wywołała ich zdecydowaną niechęć do adaptacji nowych obrzędów. Zaczęli oni w związku z tym, jako pierwsi, uzupełniać przejęte śpiewy retorycznymi ozdobnikami, tzw. tropami. Cieszyły się one od samego początku bardzo dużą popularnością. Funkcjonowały w liturgii aż do Soboru Trydenckiego, który nakazał ich całkowite usunięcie z liturgii. Wiele ksiąg zachowało część tych dodatków, m.in. graduał pauliński z końca XVI w. Celem artykułu jest wydobycie tych tropów, omówienie ich warstwy tekstowej i melodycznej oraz wskazanie na ewentualne wzorce. Dowiedziono, iż pochodzą one albo z rozłożenia gregoriańskich melizmatów (Kyrie), albo z kopiowania (Gloria) lub parafrazowania melodii tekstu głównego (Sanctus). Nie wprowadzają elementów muzycznie nowych, nie odbiegają też od stylu melodii gregoriańskich i są dostosowane do kontekstu, w którym występują. Zostały one zaimportowane z innych wcześniejszych kodeksów liturgiczno-muzycznych.
Słowa kluczowe: chorał gregoriański, śpiewy postgregoriańskie, tropy, graduał, ordinarium missae
Dostęp WWW: http://czasopisma.tnkul.pl/index.php/rt/article/view/8633
DOI: 10.18290/rt.2017.64.13-8


Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Piotr Wiśniewski",
title = "Tropowane ordinarium missae w rękopiśmiennym graduale paulińskim ms. R659/III-913",
journal = "Roczniki Teologiczne",
year = "2017",
number = "13",
pages = "137-148"
}

Cytowanie w formacie APA:
Wiśniewski, P. (2017). Tropowane ordinarium missae w rękopiśmiennym graduale paulińskim ms. R659/III-913. Roczniki Teologiczne, 13, 137-148.