U podstaw formowania koncepcji dobra jako przyczyny
[At the base of formation a conception of a good as a cause]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Zeszyty Naukowe KUL (ISSN: 0044-4405)
Rok wydania: 2012
Tom: 55
Numer czasopisma: 2
Strony od-do: 41-59
Streszczenie: Problematyka dobra stanowi na gruncie filozofii zagadnienie wciąż aktualne. Posiada ono nie tylko odniesienie etyczne jako moralna kwalifikacja czynu, ale przede wszystkim metafizyczne jako zasada bytowania. I tym drugim podejściem zajmujemy się w artykule, przywołując jako fundamentalne dla rozwoju tej problematyki koncepcje Platona i Arystotelesa. W platońskim sposobie pojmowania Dobra jako zasady zachodzi powiązanie wyjaśniania opartego na matematycznych relacjach z wyjaśnianiem teleologicznym. Sposób funkcjonowania przyczyny w świecie, w którym rzeczy zmysłowe pojawiają się jako odwzorowanie formalne wynikające ze sposobu bytowania idei, ukazuje nakierowanie wszelkich odniesień do jednoznacznie ujętego Dobra. Dobro dla Platona jest formalną racją bytowania, udzielającą się wszelkim rzeczom poprzez wzorcze uczestnictwo. Z tej racji przyczynowanie (które nie jest tu procesem) przybiera formę partycypacji, stanowiącej relację zachodzącą pomiędzy ideami a rzeczami zmysłowymi. Natomiast dla Arystotelesa dobro jest motywem działania, który w bycie ujawnia się pod postacią celu. To pozwoliło Stagirycie uzasadnić dynamizm bytowy oraz wskazać na jego ostateczną przyczynę – pierwszego nieporuszonego Poruszyciela. Odkrycie dobra jako przyczyny dynamizmu bytowego pozwoliło też Stagirycie na sformułowanie zasady, która swą obowiązywalnością ogarnia również dziedzinę filozofii praktycznej.
Słowa kluczowe: Platon, Arystoteles, dobro, przyczyna
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Paweł Gondek",
title = "U podstaw formowania koncepcji dobra jako przyczyny",
journal = "Zeszyty Naukowe KUL",
year = "2012",
number = "2",
pages = "41-59"
}
Cytowanie w formacie APA:
Gondek, P. (2012). U podstaw formowania koncepcji dobra jako przyczyny. Zeszyty Naukowe KUL, 2, 41-59.