Digital Competence in Cybercrime Behaviours: A Study Based on Eurobarometer Research
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Zeszyty Naukowe KUL (ISSN: 0044-4405)
Współautorzy: Justyna Szulich-Kałuża
Rok wydania: 2022
Tom: 65
Numer czasopisma: 1 (257)
Strony od-do: 3-27
Streszczenie: Celem artykułu było uporządkowanie i określenie w ujęciu relacyjnym zakresu komponentów kompetencji cyfrowych w zachowaniach cyberprzestępczych oraz skonfrontowanie teoretycznych założeń z częstotliwością ich doświadczania przez mieszkańców Unii Europejskiej. Analizie poddano 16 raportów Eurobarometer obejmujących wszystkie państwa Unii Europejskiej w latach 2010–2019. Zastosowano metody ilościowej i jakościowej analizy danych zastanych, porównawczą, historyczną oraz analityczno-syntetyczną. Jako hipotezy badawcze przyjęto, że: 1) ujęcie katalogowe kompetencji cyfrowych koncentrujące się na cechach społeczno-demograficznych powinno być zastąpione ujęciem relacyjnym uwzględniającym także inne komponenty kompetencji cyfrowych, czyli wiedzę, umiejętności i postawy; 2) mieszkańcy Unii Europejskiej mają większe kompetencje cyfrowe o charakterze technologicznym i częściej przyznają się do bycia ofiarą cyberprzestępczości o charakterze technicznym niż humanistycznym. Pierwsza hipoteza została potwierdzona całkowicie. Ujęcie relacyjne – w odróżnieniu od katalogowego – uwzględnienia wiedzę, umiejętności i postawy jako komponenty kompetencji cyfrowych, a obok kompetencji technologicznych – także humanistyczne, czyli informacyjne, kulturowe i społeczne. Druga hipoteza została potwierdzona częściowo. Chociaż uśredniony wynik dla państw Unii Europejskiej wskazuje na większe kompetencje cyfrowe o charakterze technologicznym niż humanistycznym (w 2017 roku o 20 punktów procentowych, a w 2019 roku o 18 punktów procentowych) to istnieją wyjątki od tej prawidłowości (Niemcy w 2017 roku i Malta w 2019 roku). Zauważa się również grupę państw, w których odnotowano zarówno najwyższy poziom kompetencji technologicznych i humanistycznych (Dania, Holandia, Niemcy, Szwecja), jak i najniższy (Bułgaria, Rumunia, Włochy). Mieszkańcy Unii Europejskiej częściej przyznają się do bycia ofiarą cyberprzestępczości o charakterze technologicznym niż humanistycznym (uśredniony wynik to odpowiednio 37,7 i 15,3% w ciągu roku). Zmniejsza się zatem różnica pomiędzy liczbą ofiar, które przynajmniej raz doświadczyły cyberprzestępczości o charakterze technologicznym i humanistycznym. Bazując na typologii trzech warstw internetu, tj. technicznej, społecznej i informacyjnej, zaproponowano nowe obszary kompetencji cyfrowych: technologiczną, społeczną oraz informacyjną. Podstawowe komponenty kompetencji przyporządkowano poszczególnym warstwom internetu i w tym kontekście dokonano analizy opinii społecznej mieszkańców Unii Europejskiej dotyczącej zachowań cyberprzestępczych i podstawowych typów cyberprzestępczości, wymagających kompetencji zarówno z obszaru technologicznego, jak i humanistycznego.
Słowa kluczowe: komponenty kompetencji, cyberprzestępczość, kompetencje cyfrowe, Eurobarometr, kompetencje humanistyczne, kompetencje technologiczne
Dostęp WWW: https://czasopisma.kul.pl/index.php/znkul/article/view/13610/12469
DOI: 10.31743/znkul.13610
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Małgorzata Gruchoła and Justyna Szulich-Kałuża",
title = "Digital Competence in Cybercrime Behaviours: A Study Based on Eurobarometer Research",
journal = "Zeszyty Naukowe KUL",
year = "2022",
number = "1 (257)",
pages = "3-27"
}
Cytowanie w formacie APA:
Gruchoła, M. and Justyna Szulich-Kałuża(2022). Digital Competence in Cybercrime Behaviours: A Study Based on Eurobarometer Research. Zeszyty Naukowe KUL, 1 (257), 3-27.