Czy „pamięć” może szkodzić? Mnéme w Anonimie Jamblicha
[Can "memory" be harmful? Mnéme in Anonymus Iamblichi]
Artykuł naukowy w wydawnictwie zbiorowym recenzowanyMiejsce: Lublin
Rok wydania: 2025
Tytuł publikacji: Człowiek. Wspólnota. Dziedzictwo. Księga Jubileuszowa Profesora Mariana Surdackiego z okazji 70. urodzin i 45-lecia pracy naukowej
Redaktorzy: Wiesław Partyka
Strony od-do: 529-538
Streszczenie: Przedmiotem artykułu jest passus z tzw. Anonimu Jamblicha (w: Diels, Kranz 1956: 404), w którym występuje rzeczownik μνήμη („pamięć”). Dzięki kontekstualnej analizie filologicznej Autorowi udaje się ustalić pełen zakres semantyczny mneme oraz określić rolę, jaką pełni ona w tym passusie (frg. 7, 25-40). Passus ten traktuje o tym, do czego może doprowadzić bezprawie wraz z konsekwencjami, jakie temu towarzyszą. W moralnym upadku człowieka, który bierze się z uległości wobec zła, wydatnie pomaga mneme – „władza pamiętania”. Jej działanie polega na wywoływaniu umysłowych obrazów, najczęściej nieszczęść (jako form ekspresji mneme), które skutecznie niszczą psyche i arete – cnotę człowieka-obywatela, doprowadzając go w ten sposób do porzucenia norm etycznych, w konsekwencji zaś do moralnej autodestrukcji. Mamy więc do czynienia z bardzo negatywnym oddziaływaniem mneme, choć niewątpliwie jest to „pamięć” sprawna, tyle że wykorzystana do mentalnej degeneracji jednostki, co w konsekwencji prowadzi także do zagłady wspólnoty obywateli (polis).
Słowa kluczowe: mneme – „pamięć”, Anonim Jamblicha, cnota obywatelska
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Krzysztof Narecki",
title = "Czy „pamięć” może szkodzić? Mnéme w Anonimie Jamblicha",
journal = "",
year = "2025",
pages = "529-538"
}
Cytowanie w formacie APA:
Narecki, K. (2025). Czy „pamięć” może szkodzić? Mnéme w Anonimie Jamblicha. , 529-538.