Art Attractive for the Masses or Fetters of the Artistic Freedom? Elements of Folklore in the Music of Polish Socialist Realism
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Roczniki Teologiczne (ISSN: 2353-7272)
Rok wydania: 2015
Tom: 62
Numer czasopisma: 13
Strony od-do: 69-87
Streszczenie: Estetyka socrealizmu, narzucona polskim kompozytorom po konferencji w Łagowie Lubuskim (1949 r.), nigdy nie została precyzyjnie zdefiniowana. Jednym z promowanych elementów twórczości artystycznej, obok prostoty wypowiedzi, była inspiracja ludowa. Paradoksalnie, sposób ujęcia folkloru mógł oznaczać zarówno kompromis wobec presji ideologicznej, jak i potwierdzenie suwerenności artysty, który odwołując się do narodowej tradycji twórczo ją kontynuował. Polscy kompozytorzy, wśród których przeważała postawa unikowa, chętnie z owego neutralnego źródła inspiracji korzystali, ze względów politycznych przełom lat 40. i 50. był więc w polskiej muzyce czasem licznych stylizacji folklorystycznych. W artykule podjęto próbę podsumowania stosunku wybranych kompozytorów do muzyki ludowej jako źródła inspiracji oraz do ogólnej sytuacji społeczno-politycznej czasów polskiego socrealizmu. Wyróżniono cztery podstawowe kategorie obecności nurtu folklorystycznego: jako etapu twórczości (u W. Lutosławskiego, A. Panufnika, i G. Bacewicz), jako kontynuacji międzywojennej idei upowszechnienia muzyki narodowej (jak to miało miejsce w twórczości S. Wiechowicza czy B. Woytowicza), jako rodzaju kompromisu, czynnika odsuwającego groźbę oskarżenia o formalizm, jak w przypadku P. Perkowskiego, K. Serockiego i całej Grupy 49 oraz – w najbardziej ogołoconej formie – jako narzędzia propagandy, szybko i chętnie zapomnianego wraz z nadejściem nowych prądów artystycznych.
Słowa kluczowe: folklor, muzyka ludowa, muzyka polska, polska muzyka współczesna, kompozytorzy polscy, socrealizm, socrealizm w muzyce, muzyka i polityka
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Kinga Krzymowska-Szacoń",
title = "Art Attractive for the Masses or Fetters of the Artistic Freedom? Elements of Folklore in the Music of Polish Socialist Realism",
journal = "Roczniki Teologiczne",
year = "2015",
number = "13",
pages = "69-87"
}
Cytowanie w formacie APA:
Krzymowska-Szacoń, K. (2015). Art Attractive for the Masses or Fetters of the Artistic Freedom? Elements of Folklore in the Music of Polish Socialist Realism. Roczniki Teologiczne, 13, 69-87.