Personalizm jako fundament myślenia w teologii o Bogu i o człowieku
[Personalism as the foundation of thinking in theology about God and man]

Rozdział w recenzowanej książce naukowej

Miejsce: Lublin
Rok wydania: 2016
Tytuł publikacji: Świat osoby : personalizm Czesława S. Bartnika
Redaktorzy: Krzysztof Guzowski, Grzegorz Barth
Strony od-do: 127-136
Streszczenie: Artykuł koncentruje się wokół nowej wizji teologii wedle czterech nastepujących zasad: 1. Personalizm jest najnowszą metodą teologiczną, weryfikującą się efektami zbliżenia prawd wiary do konkretnego człowieka, do jego umysłu, serca, najgłębszych potrzeb życia. […] Stąd z pojęcia osoby wywodzi się teologiczna kategoria osoby, która służy jako narzędzie do wznoszenia budowli teologii. 2. U podstaw teologii musi być jakaś „metoda – prosopon”, „osobowość metodologiczna”. Osoba sama w sobie, w swych strukturach, w odwzorowaniu świata, stanowi swoisty „paradygmat metodologiczny”, który emanuje z siebie ową metodyczność prozopoiczną na całą rzeczywistość; jest to zdolność wrodzona osoby, będącej „pramodelem bytu i działania”. Osoba jako naczelny model struktury bytu i klucz do percepcji rzeczywistości świata, stanowi niepowtarzalna nadsyntezę dualności, pozostającej ciągle w ruchu wewnętrznym i zewnętrznym i zmierzającej do transcedujacej jedności, łącząc przedmiotowe z podmiotowym, niebo z ziemię, ciało i ducha, immanentne z transcendentnym. 3. Podmiotowość i przedmiotowość rozumienia spełniają się w matasyntezie osoby. Trzeba dokonywać jedynej w swoim rodzaju nadsyntezy świata obiektywnego i subiektywnego, materialnego i duchowego, empirycznego i transempirycznego. Osoba stanowi podstawowy wzorzec czynności polegający na przezwyciężeniu opozycji obiectum – subiectum. Dzięki temu udaje się przezwyciężyć w teologii dualizm myśli i rzeczy, rozumu i miłości, łaski i świata doczesnego, natury i historii. 4. „Osoba człowieka i Boga jest i musi być podstawowym tematem wszelkiej teologii, a także duszą każdej metody teologicznej.
Słowa kluczowe: personalizm, teologia, Bartnik, osoba, metoda, Bóg, człowiek