Tożsamość, inność, solidarność i Europa
[Identity, otherness, solidarity and Europe ]

Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowany

Czasopismo: Wschodni Rocznik Humanistyczny (ISSN: 1731-982X)
Rok wydania: 2022
Tom: 19
Numer czasopisma: 4
Strony od-do: 207-223
Streszczenie: Artykuł podejmuje zagadnienie tożsamości, inności, solidarności w kontekście procesów integracyjnych Europy. Sfera publiczna to arena dobrowolnie tworzonych grup, stowarzyszeń, nastawiona na integrację społeczną (solidarność), osiąganą za pomocą procesów dochodzenia do porozumienia w poszukiwaniu równowagi między własną tożsamością a innością drugich. Niniejsze studium stanowi próbę wzbogacenia wyobraźni politycznej poprzez refleksję nad postawami etycznymi i duchowymi służącymi poszukiwaniu nowych sposobów jedności europejskiej w duchu solidarności międzyludzkiej. Jest to ważne w kontekście form wykluczenia, a także wzmożonego ruchu pomiędzy różnymi poziomami inności (izolacjonizmu, dyskryminacji, marginalizacji, podejrzliwości, ksenofobii, wiktymizacji). Namysł hermeneutyczny jest ważny także w sytuacji braków w sferze językowej, komunikacji, porozumiewania się między partnerami dyskursu społecznego. Z powodu wspomnianych braków zarówno na płaszczyźnie rozumienia innego, jaki i zakłóceń w komunikacji, rodzą się napięcia i konflikty, które w kontekście bieżących wydarzeń społeczno-politycznych przybierają na sile. Okoliczności te sprawiają, że związek między innością a tożsamością jawi się jako palący problem w kontekście poszukiwania etosu dla Europy przyszłości. Artykuł składa się z dwóch części. Najpierw zostanie ukazany problem relacji między tożsamością a innością w perspektywie hermeneutycznej, w świetle której wzajemność świadomości – dla-siebie (tożsamość) i dla-innego (inność) – są nie tylko nierozdzielne, ale się warunkują, wyzwalając postawę solidarności jako sposób uczenia się odmienności i wzajemności. Relacja ja−inny-obcy, objawia praktykę etycznej świadomości, w której inny wpisany jest we wnętrze mnie jako nieograniczone wezwanie (zadanie) spoza. W drugiej części zostaną zaprezentowane trzy modele: 1/ model tłumaczenia, 2/ model wymiany pamięci, 3/ model pamięci przebaczającej, w ujęciu jednego z najwybitniejszych myślicieli europejskich XX wieku Paula Ricoeura (1913-2005). W każdym z nich zostaje rozpoznana płaszczyzna, na której może dojść do połączenia tożsamości i inności. Każdy z zaproponowanych modeli może stać się impulsem w kierunku poszukiwania nowych sposobów integracji europejskiej w duchu solidarności międzyludzkiej. Omówione modele mogą stanowić środek mediacji między tożsamością a innością; w konflikcie między dążeniami uniwersalistycznymi, związanymi z ideą państwa prawa i praw człowieka, a nieprzekraczalnymi różnicami, które istnieją między zbiorowymi tożsamościami (państwami narodowymi). Zagadnienia społeczne wytyczają nowe tropy dla hermeneutyki, której namysł może stać się dla nich owocny.
Słowa kluczowe: solidarność, integracja, inny, tożsamość, hermeneutyka, migracja
Dostęp WWW: http://wrh.edu.pl/wp-content/uploads/2022/12/213_Barth_wrh_2022_no5.pdf
DOI: 10.36121/gbarth.19.2022.4.207

---

Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Grzegorz Barth",
title = "Tożsamość, inność, solidarność i Europa",
journal = "Wschodni Rocznik Humanistyczny",
year = "2022",
number = "4",
pages = "207-223"
}

Cytowanie w formacie APA:
Barth, G. (2022). Tożsamość, inność, solidarność i Europa. Wschodni Rocznik Humanistyczny, 4, 207-223.