Maksymilian Chmielarczyk – dzieciństwo, młodość i życie osobiste. Filiacje i współczesne rewizje
[Maksymilian Chmielarczyk – Childhood, Youth and Private Life. Filiations and contemporary revisions ]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Biografistyka Pedagogiczna (ISSN: 2543-6112)
Rok wydania: 2024
Tom: 9
Numer czasopisma: 2
Strony od-do: 349-372
Streszczenie: Celem artykułu jest upowszechnienie nieznanych faktów z życia aktora Maksymiliana Chmielarczyka (1891–1953), pseudonim „Cybulski”, syna Stanisławy Aleksandry Chmielarczyk, zapomnianej artystki teatrów dramatycznych Warszawy. Podczas badań naukowych autorka odnalazła w archiwach nieznane rękopisy metryk, aktów stanu cywilnego, sporządzonych w Warszawie (pod zaborem rosyjskim). Unikatowe dokumenty odkryte przez badaczkę ujawniają nieznane dotąd fakty z historii rodziny i życia prywatnego Chmielarczyka (m.in. z okresu jego dzieciństwa i młodości). Autorka, opierając się na nieznanych publikacjach z epoki, bez mitologizowania ukazuje „światła i cienie” młodzieńczych deklamacji Maksymiliana, organizowanych przez Józefa Cybulskiego („aktora weterana”). W 1911 r. dwudziestoletni Chmielarczyk ożenił się w Warszawie z Heleną Felicją Przybylską (fakt wcześniej nieznany), a świadkiem na ślubie był Józef Cybulski, którego traktował jak ojca i pod którego nazwiskiem występował na scenie do 1939 r. Autorka artykułu przedstawia nieznane, ukrywane lub przemilczane fakty z biografii aktora Chmielarczyka. Badaczka skupia również swoją uwagę na postaciach kobiet w późniejszych okresach życia Chmielarczyka – były to aktorki: Maria Czerniawska (ok. 1893–1931), śpiewaczka operetkowa i Stefania Cybulska (1910–1980), ostatnia żona, o których autorka pisze na podstawie źródeł teatralnych i archiwalnych. Autorka w artykule przedstawia fakty i zestawia je z legendą biograficzną, stworzoną przez Chmielarczyka w okresie PRL, kiedy był dyrektorem Teatru Miejskiego w Lublinie (1947–1949) i Państwowego Teatru im. Juliusza Osterwy w Lublinie (1949–1952).
Słowa kluczowe: Chmielarczyk (Cybulski) Maksymilian, Chmielarczyk (Chmielarska, Rajnhardt, Cybulska) Stanisława Aleksandra, Cybulski Józef, Przybylska Helena Felicja, Czerniawska Maria, Cybulska (Chmielarczyk) Stefania, biografia, aktorzy polscy, teatr polski, XIX i XX wiek, Warszawa, Lublin, Bydgoszcz, kultura polska
Dostęp WWW: https://czaz.akademiazamojska.edu.pl/index.php/bp/article/view/2715
DOI: https://doi.org/10.36578/BP.2024.09.40.
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Elżbieta Stoch",
title = "Maksymilian Chmielarczyk – dzieciństwo, młodość i życie osobiste. Filiacje i współczesne rewizje",
journal = "Biografistyka Pedagogiczna",
year = "2024",
number = "2",
pages = "349-372"
}
Cytowanie w formacie APA:
Stoch, E. (2024). Maksymilian Chmielarczyk – dzieciństwo, młodość i życie osobiste. Filiacje i współczesne rewizje. Biografistyka Pedagogiczna, 2, 349-372.