Co mierzą testy stosowane przez psychologów transportu w Polsce? Doniesienie z badań
[What is measured by the psychometric tools used for driver aptitude assessment in Poland? A research report ]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Roczniki Psychologiczne (ISSN: 1507-7888)
Współautorzy: Oleg Gorbaniuk, Bohdan Rożnowski, Adam Biela, Maria Biela-Warenica
Rok wydania: 2015
Tom: 18
Numer czasopisma: 1
Strony od-do: 133-155
Streszczenie: Poziom bezpieczeństwa kierowców drogowych wymaga poprawy mechanizmu doboru kandydatów na kierowców zawodowych. Do tej pory powszechną praktyką jest dopasowywanie narzędzi diagnostycznych do konstruktów teoretycznych opisujących cechy i umiejętności uważane za przydatne w ruchu drogowym. W naszym podejściu zdecydowaliśmy się na podejście komplementarne i analizowaliśmy, co naprawdę zmierzą metody stosowane przez praktyków polskiej psychologii transportu i jakie odpowiadają im konstrukty teoretyczne. Uzyskane wyniki są traktowane jako pierwszy krok w kierunku określenia trafności prognostycznej narzędzi psychometrycznych. Analizy opierają się na wynikach badań testowych 300 kierowców zawodowych, mężczyzn w wieku 21-65 lat. W próbie byli reprezentowani w równej liczbie przedstawiciele sześciu grup: uczestnicy kolizji; uczestnicy wypadku, sprawcy kolizji, sprawcy wypadku, zatrzymani pod wpływem alkoholu oraz tacy, którzy nigdy nie uczestniczyli w żadnej w powyższych sytuacji. Analizie poddano 27 wskaźników, wyodrębnionych z dziewięciu narzędzi diagnostycznych powszechnie stosowanych przez psychologów transportu w Polsce. Przeprowadzono eksploracyjną analizę czynnikową, aby znaleźć ukrytą strukturę tych narzędzi. Kryterium Kaisera pozwoliło nam zidentyfikować rozwiązanie 8-czynnikowe jako optymalne. Uzyskane czynniki to: uwaga, dokładność spostrzegania wzrokowego, czujność umysłowa, wspólnotowość, sprawność reakcji i podejmowania decyzji, zdolności umysłowe (indukcja logiczna i dostrzeganie analogii), sprawczość, wrażliwość na aprobatę społeczną.
Słowa kluczowe: psychologia transportu, testy diagnostyczne, prewencja wypadków drogowych
Dostęp WWW: https://www.kul.pl/files/1024/Roczniki_Psychologiczne/2015/1/Gorbaniuk_inni_PL.pdf
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Bohdan Rożnowski and Oleg Gorbaniuk and Bohdan Rożnowski and Adam Biela and Maria Biela-Warenica",
title = "Co mierzą testy stosowane przez psychologów transportu w Polsce? Doniesienie z badań",
journal = "Roczniki Psychologiczne",
year = "2015",
number = "1",
pages = "133-155"
}
Cytowanie w formacie APA:
Rożnowski, B. and Oleg Gorbaniuk and Bohdan Rożnowski and Adam Biela and Maria Biela-Warenica(2015). Co mierzą testy stosowane przez psychologów transportu w Polsce? Doniesienie z badań. Roczniki Psychologiczne, 1, 133-155.