Natura w perspektywie antropocenu
[NATURE IN THE PERSPECTIVE OF THE ANTHROPOCENE ]

Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowany

Czasopismo: Roczniki Kulturoznawcze (ISSN: 2082-8578)
Współautorzy: Anna Pietryga
Rok wydania: 2023
Tom: 14
Numer czasopisma: 2
Strony od-do: 27-58
Streszczenie: Współczesna dyskusja nad wyodrębnieniem nowej jednostki stratygraficznej w geologii, nazwa- nej antropocenem, która rejestruje geologiczne zmiany o charakterze antropogenicznym, stanowi kontekst dla nowej konceptualizacji podstawowych kategorii opisujących i wyjaśniających stan kryzysu relacji człowiek–przyroda. W artykule podjęto próbę retrospektywnej rekonstrukcji pojęcia natury w dwóch wymiarach: doświadczenia różnych aspektów natury w dobie kryzysu ekologicz- nego oraz filozoficznych interpretacji tego doświadczenia. Elementem wspólnym tego doświad- czenia egzystencjalnego oraz naukowego jest rewizja wyobrażeń o przyrodzie, ukształtowanych przez naukę i technikę. Reakcja na odkrycie ograniczeń bywa jednak zróżnicowana: od radykalnych programów naprawczych w sferze teorii i praktyki po reformistyczne postulaty korektur aktualnych trendów cywilizacyjnych. W interpretacji filozoficznej odkrywa się dwa kluczowe aspekty. Po pierwsze, pojęcie natury jest kształtowane w kontekście naukowo-technicznym w wymiarze histo- rycznym (rewolucja naukowa, kolejne etapy przemian techniki) i systematycznym (koncepcja nauki i techniki wpływa na sposób ujmowania natury). Po drugie, naukowo-techniczne ujęcie natury doprowadziło do szeregu ważnych konsekwencji światopoglądowych i ideologicznych, które wpływają na kształt relacji człowiek–przyroda.
Słowa kluczowe: antropocen; filozofia ekologiczna; natura; technika; nauka


Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Zbigniew Wróblewski and Anna Pietryga",
title = "Natura w perspektywie antropocenu",
journal = "Roczniki Kulturoznawcze",
year = "2023",
number = "2",
pages = "27-58"
}

Cytowanie w formacie APA:
Wróblewski, Z. and Anna Pietryga(2023). Natura w perspektywie antropocenu. Roczniki Kulturoznawcze, 2, 27-58.