Humanizm konfucjański. Zarys problematyki
[Confucian Humanism: An Outline]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Studia Oecumenica (ISSN: 1643-2762)
Rok wydania: 2023
Tom: 23
Strony od-do: 267-281
Streszczenie: Artykuł przedstawia istotne elementy wizji humanistycznej w świetle założeń filozofii konfucjańskiej. Autor wielokrotnie odwołuje się do Dialogów Konfucjusza oraz do wypowiedzi jego najważniejszych spadkobierców – Mencjusza i Xunzi, jak również do współczesnej literatury przedmiotu. W tekście najpierw uwaga koncentruje się na rozumieniu wspólnej wszystkim ludziom samej natury ludzkiej, którą konfucjaniści różnie oceniali – jako dobrą lub złą, ale zawsze podległą formacji i doskonaleniu. Właśnie człowiek moralnie doskonały (junzi), charakteryzujący się zwłaszcza cnotami dobroczynności i miłości, zasługuje na miano osoby. W odróżnieniu od tradycji zachodniej konfucjanizm widzi ludzką podmiotowość i wartość nie tyle w racjonalności, ile w dojrzałości moralnej, wyrażającej się w autentycznej życzliwości i spolegliwości. Ten akcent z kolei pozwala dostrzec nieodzowny społeczny wymiar człowieczeństwa, który ujawnia się i kształtuje przede wszystkim w rodzinie, a następnie oddziałuje na całe społeczeństwo. W końcu artykuł wyjaśnia wspólne pochodzenie i współzależność człowieka, świata (wszechświata) i nieba. Ponieważ filozofia ta nie odwołuje się do nadprzyrodzoności czy do Boga, ani nie posiada żadnego mitu o stworzeniu, cała jej wizja humanistyczna jawi się jako świecka, jakkolwiek, przynamniej według niektórych autorów, niepozbawiona całkowicie swoiście rozumianego wymiaru transcendentnego.
Słowa kluczowe: Humanizm, konfucjanizm, moralność, człowiek, natura ludzka, osoba, życie społeczne, Konfucjusz, Mencjusz, Xunzi
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Sławomir Nowosad",
title = "Humanizm konfucjański. Zarys problematyki",
journal = "Studia Oecumenica",
year = "2023",
pages = "267-281"
}
Cytowanie w formacie APA:
Nowosad, S. (2023). Humanizm konfucjański. Zarys problematyki. Studia Oecumenica, 267-281.