Dike we fragmentach Heraklita z Efezu
[Dike in Excerpts from Heraclitus of Ephesus]
Artykuł naukowy w wydawnictwie zbiorowym recenzowanyMiejsce: Lublin
Rok wydania: 2013
Tytuł publikacji: Abiit, non obiit : księga poświęcona pamięci księdza profesora Antoniego Kościa
Redaktorzy: Antoni Dębiński, Piotr Stanisz, Tomasz Barankiewicz, Jadwiga Potrzeszcz, Wojciech Staszewski, Anna Szarek-Zwijacz, Monika Wójcik
Strony od-do: 623-635
Streszczenie: Autor szczegółowo analizuje cztery fragmenty Heraklita z Efezu (B 23, B 28, B 94, B 80), w których pojawia się greckie pojęcie dike. Punktem wyjścia są: mitologia, etymologia i wcześniejsze użycia słowa dike u greckich epików – Homera i Hezjoda, stanowiące podstawę filologiczno-filozoficznej interpretacji fragmentów Heraklita. W jej rezultacie autor dochodzi do wniosku, iż filozof, wykorzystując mitologiczny obraz Dike (z poematów Hezjoda) jako upersonifikowanej postaci sędziego, radykalnie rozszerzył jej znaczenie: Dike – „Sprawiedliwość” (jako obiektywne prawo) staje się koniecznym warunkiem harmonijnego rozwoju nie tylko społeczeństwa, ale także niezbędną podstawą istnienia wszechświata – makrokosmosu, którego materialnym tworzywem jest ogień, obdarzony immanentną, sterującą nim siłą – Logosem. Heraklit przedstawia w ten sposób (za pomocą mitologicznej metafory) nową naukę o konieczności zachowania miar ognia (metra) dla utrzymania porządku świata i równowagi kosmicznej. Efezyjczyk przypisuje dike istotną funkcję – jako kosmicznego strażnika, tj. siły nadającej światu właściwy bieg, utrzymującej w harmonii walczące ze sobą przeciwieństwa („walka to sprawiedliwość”), którą słusznie można uznać za jedno z imion i przejawów istnienia i działania boskiego Logosu w jego materialnym (ogień) i intelektualnym wymiarze (rozum, zasada).
Słowa kluczowe: Dike, sprawiedliwość, etymologia, mitologia, Heraklit z Efezu, fragmenty, epika grecka, logos, Hezjod
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Krzysztof Narecki",
title = "Dike we fragmentach Heraklita z Efezu",
journal = "",
year = "2013",
pages = "623-635"
}
Cytowanie w formacie APA:
Narecki, K. (2013). Dike we fragmentach Heraklita z Efezu. , 623-635.