The function of occupational activity for health as perceived by chronically-ill people.
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: International Journal of Environmental Research and Public Health (ISSN: 1660-4601)
Współautorzy: Wojciech Otrębski, Karolina Krzysztofik
Rok wydania: 2022
Tom: 19
Strony od-do: 7837
Streszczenie: Doświadczenie choroby przewlekłej jest związane z różnego zakresu ograniczeniami w aktywności, niejednokrotnie - również tej zawodowej. Jednocześnie dla wielu osób chorujących właśnie praca zawodowa pozostaje jednym z najważniejszych obszarów aktywności, dających poczucie satysfakcji, budujących poczucie własnej skuteczności i zaufanie do samych siebie. Właśnie taka prozdrowotna rola aktywności zawodowej dla osób chorych przewlekle znajduje swoje potwierdzenie w doniesieniach badawczych. Warto jednak zwrócić uwagę, że w badaniach rzadko podejmowana jest kwestia subiektywnej percepcji i oceny funkcji aktywności zawodowej dla zdrowia dokonywanych przez osoby z chorobami przewlekłymi. Brakuje także informacji dotyczących osobowych uwarunkowań kształtowania się takiej percepcji. Celem prezentowanych analiz było opisanie zróżnicowania spostrzegania przez osoby chore przewlekle funkcji jakie praca pełni dla ich poczucia zdrowia w trzech jego wymiarach: fizycznym, psychiczno-emocjonalnym i społeczno-relacyjnym, z względu na aktywność vs brak aktywności zawodowej oraz analiza moderacji związków tych funkcji (prozdrowotnej i antyzdrowotnej) z wybranymi osobowymi charakterystykami (poczucie własnej skuteczności, akceptacja choroby, aktualizacja siebie, psychospołeczne problemy), przez aktualnie podejmowaną aktywność zawodową lub jej brak. Badanie przeprowadzono w grupie 80 dorosłych osób z chorobami przewlekłymi z wykorzystaniem następujących narzędzi: Skali PZZ-1 Skala Percepcji Funkcji Pracy (Mariańczyk, 2019), Skali Uogólnionej Własnej Skuteczności (Schwarzer, Jerusalem, 1993), Skali Akceptacji Choroby (Felton i in., 1984), Skali Aktualizacji Siebie (Witkowski, Wiącek, Otrębski, 2015), Skali Psychospołecznych Problemów Osób Chorych Przewlekle (Witkowski, Mariańczyk, Otrębski, Wiącek, 2015). Uzyskane wyniki wskazują, że aktywność zawodowa lub jej brak nie różnicuje percepcji prozdrowotnej funkcji pracy. Wykazano także moderacyjną rolę aktywności zawodowej dla związku poczucia własnej skuteczności z percepcją prozdrowotnej funkcji pracy. Wyniki te pozwalają wnioskować o ważnej roli wspierania poczucia własnej skuteczności w ramach działań profilaktyki trzeciorzędowej u osób chorych przewlekle.
Słowa kluczowe: choroba przewlekła, aktywność zawodowa, zdrowie, problemy psychospołeczne
Dostęp WWW: https://doi.org/10.3390/ijerph19137837
DOI: https://doi.org/10.3390/ijerph19137837
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Katarzyna Mariańczyk and Wojciech Otrębski and Karolina Krzysztofik",
title = "The function of occupational activity for health as perceived by chronically-ill people.",
journal = "International Journal of Environmental Research and Public Health",
year = "2022",
pages = "7837"
}
Cytowanie w formacie APA:
Mariańczyk, K. and Wojciech Otrębski and Karolina Krzysztofik(2022). The function of occupational activity for health as perceived by chronically-ill people. International Journal of Environmental Research and Public Health, 7837.