„…w Wierze S Katolickiey z Kościołem Rzymskim zjednoczoney, żyć y umierać pragnę”. Losy duchowieństwa unickiego na terenie dawnego województwa bracławskiego po likwidacji sieci parafialnej (1794-1839)
[„...united with the Roman Church in the Holy Catholic faith, I wish to live and die“. The Fate of the Uniate Clergy in the Former Bracław Voivodeship Following the Dissolution of the Parish Network (1794-1839)]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Teka Komisji Historycznej TN KUL (ISSN: 2658-1175)
Rok wydania: 2024
Numer czasopisma: nr 6 (21) specjalny
Strony od-do: 191-207
Streszczenie: Po drugim rozbiorze Rzeczypospolitej władze carskie przystąpiły do akcji przywracania ziemiom zabranym „rdzennie rosyjskiego wyglądu”. Istotnym elementem rusyfikacyjnym stała się likwidacja struktur Kościoła greckokatolickiego. Tempo konwersji na prawosławie kształtowało się w zależności od terenu przeprowadzenia akcji. W granicach dawnego województwa bracławskiego akcja przebiegła najszybciej. Zróżnicowany wyznaniowo i narodowościowo teren województwa okazał się podatny na wpływy prawosławnych zarówno z Perejasławia, jak i Mołdawii. Część wiernych stawiała bierny opór wobec siłowych rozwiązań, część z kolei chętnie wróciła do wiary przodków. Podobne postawy cechowały także duchowieństwo greckokatolickie. Pozbawione środków do życia poprzez brak systematycznych wypłat pensji, przyjmowało prawosławie formalnie, pozostając w swych parafiach. Przywołano w tekście nazwiska tych, którzy do końca pozostali wierni Kościołowi katolickiemu. Ich dalsze losy po roku 1840 pozostają wciąż nieznane.
Słowa kluczowe: likwidacja Kościoła greckokatolickiego; duchowieństwo; represje; województwo bracławskie; bezmiestni kapłani
Dostęp WWW: https://czasopisma.tnkul.pl/index.php/tkh/article/view/1318/895
DOI: https://doi.org/10.18290/teka24.12
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Irena Wodzianowska",
title = "„…w Wierze S Katolickiey z Kościołem Rzymskim zjednoczoney, żyć y umierać pragnę”. Losy duchowieństwa unickiego na terenie dawnego województwa bracławskiego po likwidacji sieci parafialnej (1794-1839)",
journal = "Teka Komisji Historycznej TN KUL",
year = "2024",
number = "nr 6 (21) specjalny",
pages = "191-207"
}
Cytowanie w formacie APA:
Wodzianowska, I. (2024). „…w Wierze S Katolickiey z Kościołem Rzymskim zjednoczoney, żyć y umierać pragnę”. Losy duchowieństwa unickiego na terenie dawnego województwa bracławskiego po likwidacji sieci parafialnej (1794-1839). Teka Komisji Historycznej TN KUL, nr 6 (21) specjalny, 191-207.