Wykorzystanie roślin i zbiorowisk synantropijnych na terenach zieleni Lublina

Książka naukowa recenzowana

Miejsce: Lublin
Rok wydania: 2013
Streszczenie: Zasady rozwoju zrównoważonego miast stawiają nowe zadania przed kształtowaniem terenów zieleni. Tworzenie ich łączy się nierozerwalnie z: -kształtowaniem przestrzeni o wysokich walorach użytkowych, zaspokajających podstawowe potrzeby użytkowników, -przy jednoczesnej optymalizacji technologii ich zakładania, minimalizowaniu wydatku energii podczas eksploatacji i użytkowania, -integracji różnorodności biologicznej z innymi celami gospodarki przestrzennej, zwiększenie naturalności, -poszanowanie zasobów przyrodniczych, a także uświadamiania mieszkańcom konieczności włączania się w działania proekologiczne. W zasady te wpisuje się ochrona i wykorzystanie roślin oraz zbiorowisk synantropijnych. W pracy przyjęto założenie, że rośliny i zbiorowiska synantropijne stanowią alternatywę dla dotychczas stosowanych na terenach zieleni roślin. Za cel postawiono określenie możliwości zastosowania roślin i zbiorowisk synantropijnych na terenach zieleni miejskiej Lublina. W świetle zarysowanych problemów przeprowadzono analizy fitosocjologiczne, pozwalające zinwentaryzować istniejące zbiorowiska synantropijne, ich lokalizację, zasięg i rozmieszczenia w Lublinie. Określono tendencje zmian czasowych występowania zbiorowisk synantropijnych. Przeprowadzono kartowanie terenowe pozwalające określić powierzchnię poszczególnych zbiorowisk. Ze względu na występowanie drobnopowierzchniowej mozaiki zbiorowisk synantropijnych oraz trudności przedstawienia ich w formie graficznej, przedstawiono strukturę funkcjonalno-przestrzenną zbiorowisk na terenie miasta. Analizie poddano również skład gatunkowy występujących zbiorowisk synantropijnych. Określono trwałość, formy życiowe oraz grupy geograficzno-historyczne tworzących je gatunków. Oceniono walory przyrodnicze roślin i zbiorowisk synantropijnych pod kątem ich przydatności na tereny zieleni wykorzystując: ocenę walorów estetycznych zbiorowisk na podstawie dynamiki kwitnienia, inwentaryzację roślin stosowanych na terenach zieleni miejskiej, ocenę jakości wizualnej (metoda SBE). W wyniku przeprowadzonych badań stwierdzono, że zbiorowiska synantropijne stanowią ważny składnik zieleni Lublina. Rozwijają się one na ogół na tle elementów kulturowych krajobrazu: świadomie kształtowanej pokrywy roślinnej bądź też sztucznych abiotycznych konstrukcji, które ulegają zmianom. Zasadniczy element krajobrazu stanowią na terenach niezagospodarowanych oraz ekstensywnej gospodarki komunalnej. Na badanym obszarze odnaleziono 38 zbiorowisk synantropijnych należących do 5 klas: Stellarietea mediae, Artemisietea vulgaris, Agropyretea intermedio-repentis, Epilobietea angustifolii, Molinio-Arrhenatheretea. Badania wykazały, że zbiorowiska synantropijne są dynamicznie zmieniającym się elementem specyficznego miejskiego układu ekologicznego (7 nowych zbiorowisk, 9 zanikło). Stwierdzono przewagę powierzchniową zespołów z klasy Artemisietea. Zbiorowiskiem najbardziej charakterystycznym dla Lublina jest Artemisio-Tanacetetum. Na uwagę zasługuje znaczny udział zbiorowiska Lolio-Polygonetum (115,36 ha), którego występowanie związane jest z występowaniem miejsc intensywnie deptanych. Zróżnicowanie zbiorowisk jak i flory wpływa na zwiększenie różnorodności biologicznej miast. Najbogatsze pod względem gatunkowym w Lublinie są zbiorowiska Artemisio-Tanacetetum (170 gatunków) oraz Bunietum orientalis (110 gatunków). Najmniej liczne było zbiorowisko z Lepidium ruderale (11 gatunków). W zbiorowiskach przeważają gatunki trwałe, hemikryptofity. W większości zbiorowisk z reguły jest mniej antropofitów niż apofitów, pochodzących głównie ze zbiorowisk łąkowych i murawowych. O strukturze przestrzennej roślinności decyduje zróżnicowanie formy, intensywność i dawność użytkowania. Najmniejsze powierzchnie zajęte są przez rośliny i zbiorowiska synantropijne występują w centrum miasta gdzie jednocześnie zieleń zajmują najmniejsze powierzchnie. Tu również obserwowane jest małe zróżnicowanie florystyczne i fitosocjologiczne. Natomiast na osied
Słowa kluczowe: rośliny i zbiorowiska synantropijne, walory przyrodnicze i estetyczne, wykorzystanie w miastachi biologicznej



Cytowanie w formacie Bibtex:
@book{1,
author = "Ewa Trzaskowska",
title = "Wykorzystanie roślin i zbiorowisk synantropijnych na terenach zieleni Lublina",
year = "2013",
}

Cytowanie w formacie APA:
Trzaskowska, E. (2013). Wykorzystanie roślin i zbiorowisk synantropijnych na terenach zieleni Lublina. Lublin: