D. Kudelska, Ornament i drogi polskiej sztuki. Dlaczego Malczewskiemu nie podobały się franciszkańskie freski Wyspiańskiego [w:] "Przemyśleć wszystko..." Stanisława Wyspiańskiego modernizacja wyobraźni zbiorowej, red. M. Okulicz-Kozaryn, M. Bourkane, M. Haake, Poznań, Wydawnictwo PTPN 2009, s. 391-405. ISBN 978-83-754-096-2; ISSN 0137-642X
[D. Kudelska, Ornament i drogi polskiej sztuki. Dlaczego Malczewskiemu nie podobały się franciszkańskie freski Wyspiańskiego [w:] "Przemyśleć wszystko..." Stanisława Wyspiańskiego modernizacja wyobraźni zbiorowej, red. M. Okulicz-Kozaryn, M. Bourkane, M. Haake, Poznań, Wydawnictwo PTPN 2009, s. 391-405. ISBN 978-83-754-096-2; ISSN 0137-642X]

Rozdział w recenzowanej książce naukowej

Miejsce: Poznań
Rok wydania: 2009
Tytuł publikacji: D. Kudelska, Ornament i drogi polskiej sztuki. Dlaczego Malczewskiemu nie podobały się franciszkańskie freski Wyspiańskiego [w:] "Przemyśleć wszystko..." Stanisława Wyspiańskiego modernizacja wyobraźni zbiorowej, red. M. Okulicz-Kozaryn, M. Bourkane, M. Haake, Poznań, Wydawnictwo PTPN 2009, s. 391-405. ISBN 978-83-754-096-2; ISSN 0137-642X
Redaktorzy: Małgorzata Okulicz-Kozaryn, Mateusz Bourkane, Michał Haake
Strony od-do: 391-406
Streszczenie: Artykuł prezentuje różnice między Jackiem Malczewski i Stanisławem Wyspiańskim w pojmowaniu powinności sztuki współczesnej wobec sztuki dawnej (szczególnie ad. malatury średniowiecznych katedr). Podstawą sądów są opinie i praktyka obu artystów co do ornamentu. Wyspiański zachwycał się sztuką gotyku, ale miał do niej nader swobodny stosunek w proponowanych sposobach konserwacji i w wykonywaniu własnego malarstwa na ścianach i w tworzeniu witraży. Malczewski nie przyjął propozycji ozdobienia ścian katedry wawelskiej - bo, jak powiedział, musiałby się wówczas dostosować do "tej wielkiej pani, jaką jest katedra" - a nie chce jej ulegać. Ornament, wg Malczewskiego, miał głębokie symboliczne znaczenie, a użyty na dużej powierzchni - prezentował istotę sztuki orientalną, a nie zachodnioeuropejską; takie wykorzystanie świadczyło o niezrozumieniu fundamentalnej zasady wierności rodzimej tradycji. Wyspiański inaczej rozumiał przekształcenia nowoczesnej formy artystycznej. Artykuł prezentuje też teksty o technologii i rozumieniu konserwacji ok. 1900
Słowa kluczowe: Jacek Malczewski, Stanisław Wyspiański, Józef Mehoffer, jkonserwacja, ornament, sztuka dekoracyjna