"O nowych, a w swej najgłębszej istocie starych zasadach relacji między Polakami a Imperium". Na kanwie tekstu i podtekstów rozprawy Jekatieriny Bołtunowej
[“On the New, and in Its Deepest Essence, the Old Principles of the Relationship between the Poles and the Empire”. On the Text and Subtext of Ekaterina Boltunova’s Book]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Kwartalnik Historyczny (ISSN: 0023-5903)
Rok wydania: 2025
Tom: 132
Numer czasopisma: 1
Strony od-do: 161-186
Streszczenie: Opracowanie Jekatieriny Bołtunowej ma strukturę dwudzielną. Część pierwsza dotyczy koronacji Mikołaja I na króla Polski w 1829 r., część druga poświęcona jest zbiorowej pamięci Rosjan i Polaków o wzajemnych relacjach oraz polityce historycznej rosyjskich monarchów od XVII do połowy XIX w. Autorka, zainspirowana badaniami R. Wortmana, przedstawia stosunki polsko-rosyjskie po 1815 r. w perspektywie „scenariuszy władzy”. Wielostronną analizę rytuałów i symboliki publicznych uroczystości oraz języka oficjalnych manifestów, publicystyki i utworów literackich można uznać za najbardziej wartościowy element rozprawy. Gorzej radzi sobie Autorka z problematyką polityczną i społeczną, którą prezentuje w sposób dość powierzchowny. Zasadniczym mankamentem książki jest próba reinterpretacji relacji polsko-rosyjskich w epoce zaborów w duchu rosyjskiego neoimperializmu. Bołtunowa stawia sobie za cel zmianę dominującego w historiografii rosyjskiej i nierosyjskiej paradygmatu „powstałego w ramach z polskiej sfery publicznej i tradycji intelektualnej”. Czyni to jednak rezygnując z argumentacji merytorycznej i metod właściwych nauce na rzecz bezkrytycznej recepcji poglądów rosyjskiej elity wojskowej i politycznej z czasów Mikołaja I oraz przemilczania wydarzeń i okoliczności niepasujących do założonej tezy. W zakończeniu książki zestawia Aleksandra I i Józefa Stalina jako dwóch przywódców, którzy bardziej dbali o niewdzięcznych Polaków niż o interesy Rosjan i rosyjskiego imperium.
Słowa kluczowe: warszawska koronacja Mikołaja I, Królestwo Polskie 1815–1830, relacje polsko-rosyjskie, symbolika polityczna, polityka pamięci
Dostęp WWW: https://www.kh-ihpan.edu.pl/pl/2025/kh-1-2025
DOI: http://doi.org/10.12775/KH.2025.132.1.06
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Anna Barańska",
title = "''O nowych, a w swej najgłębszej istocie starych zasadach relacji między Polakami a Imperium''. Na kanwie tekstu i podtekstów rozprawy Jekatieriny Bołtunowej",
journal = "Kwartalnik Historyczny",
year = "2025",
number = "1",
pages = "161-186"
}
Cytowanie w formacie APA:
Barańska, A. (2025). "O nowych, a w swej najgłębszej istocie starych zasadach relacji między Polakami a Imperium". Na kanwie tekstu i podtekstów rozprawy Jekatieriny Bołtunowej. Kwartalnik Historyczny, 1, 161-186.