Andrzej Tyszczyk

Groza i miłość. O Schulzu Witkiewicza
[Horror and love. About Witkiewicz's Schulz]

Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowany

Czasopismo: Konteksty: Polska Sztuka Ludowa (ISSN: 1230-6142)
Rok wydania: 2023
Numer czasopisma: 2023 LXXVII, nr 1-2
Strony od-do: 288-297
Streszczenie: Twórczość Brunona Schulza nie jest wolna od obrazów grozy, przeciwnie, jest ich wiele, ale są to formy przedziwne, często aluzyjne lub podszyte ironią. Najbardziej wyrazisty jest obraz spadającej na domy furii wichury, niszczącej strychy domów i wydającej się nie mieć końca. Jest też groza albo raczej jej aluzja w postaci szczególnej tajemniczej aury ewokowanej przez dramaty chmur i obiektów niebieskich rozgrywające się na drohobyckim niebie. Są przerażające w istocie metamorfozy osób przekształcających się w ptaki, owady, kraby, czy gumowe kiszki. Ciotka pod wpływem złości rozsypuje się na drobne kawałki i niknie. Jest i klasyczna niemal tragedia ze wszystkimi elementami tragiczności: gdy ojciec-krab zostaje upieczony i niemal zjedzony podczas rodzinnego obiadu. Jednakże groza w świecie Schulza wydaje się nie mieć solidnego zakorzenienia w twardym gruncie realności, ani realności natury, ani realności społecznej; jej epifanie zatrzymują się i rozpływają bez wyraźnej przyczyny oraz przy braku jakichkolwiek konsekwencji, nie wiadomo nawet czy zagrożenia były prawdziwe. Stanisław Ignacy Witkiewicz w artykule zamieszczonym w „Pionie” w 1935 roku dokonuje filozoficznej wykładni opowiadań z tomu "Sklepy cynamonowe". W wykładni tej zawarta jest też możliwa odpowiedź na pytanie właściwe dla naszego tematu, dlaczego groza w twórczości Schulza została potraktowana tak w istocie przyjaźnie.
Słowa kluczowe: Bruno Schulz, Stanisław I. Witkiewicz, metafizyczność literatury



Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Andrzej Tyszczyk",
title = "Groza i miłość. O Schulzu Witkiewicza",
journal = "Konteksty: Polska Sztuka Ludowa",
year = "2023",
number = "2023 LXXVII, nr 1-2",
pages = "288-297"
}

Cytowanie w formacie APA:
Tyszczyk, A. (2023). Groza i miłość. O Schulzu Witkiewicza. Konteksty: Polska Sztuka Ludowa, 2023 LXXVII, nr 1-2, 288-297.