Cerkiew prawosławna w Polsce międzywojennej
[Orthodox Church in interwar Poland]

Książka naukowa recenzowana

Miejsce: Lublin
Rok wydania: 2013
Streszczenie: Odrodzona w 1918 roku – po 123 latach niewoli – państwowość polska stanęła przed rozlicznymi trudnościami politycznymi, gospodarczymi, społecznymi i kulturalnymi. W wielonarodowej II Rzeczypospolitej problemy stwarzała też wielowyznaniowość jej mieszkańców. Najtrudniejszą kwestią było dostosowanie się prawosławia do nowych polskich realiów. Cerkiew prawosławna była dawniej silnie faworyzowana przez rosyjski carat. Kolejne rządy polskie, społeczeństwo polskie i Kościół rzymskokatolicki (tak bardzo zasłużony dla idei restytucji państwa polskiego) dążyły do rozliczenia się Cerkwi prawosławnej z przeszłością. Chodziło o organizacyjne uformowanie się prawosławia w Polsce zgodnie z polską racją stanu oraz o zwrot świątyń i majątków zabranych przez carat i przekazanych Cerkwi prawosławnej. Akceptowanie nowej rzeczywistości przychodziło wyznawcom prawosławia z dużymi trudnościami. Konsekwentnie zarzucali oni państwu polskiemu i Kościołowi katolickiemu chęć rewanżu za czasy carskie i dążenie do zniszczenia prawosławia. Mimo nielicznych nazbyt ofensywnych działań, czy to władz państwowych, czy kościelnych w ich zamiarach nie leżało żadne gnębienie Cerkwi prawosławnej. W czasach istnienia II Rzeczypospolitej liczba wyznawców prawosławia wzrosła do 4 milionów. Posiadali oni możliwość swobodnego sprawowania kultu religijnego, katechizacji, kształcenia duchownych, wydawania druków, pełną samodzielność organizacyjną. Ograniczony nadzór państwowy nad Cerkwią prawosławną wynikał z przykrych doświadczeń przeszłości, z którą tak niechętnie prawosławie się rozliczało. Opinie o nietolerancyjnej polityce wyznaniowej wobec prawosławia w II Rzeczypospolitej są zdecydowanie krzywdzące wobec polskich władz państwowych, Kościoła katolickiego, jak i całego polskiego społeczeństwa. Druga Rzeczypospolita na żadnym poziomie życia nie była państwem idealnym, ale konsekwentnie dążyła do stabilizacji, normalizacji i modernizacji na miarę uniwersalnych standardów cywilizacji europejskiej opartej na tradycjach chrześcijańskich.

---

Cytowanie w formacie Bibtex:
@book{1,
author = "Witold Kołbuk",
title = "Cerkiew prawosławna w Polsce międzywojennej",
year = "2013",
}

Cytowanie w formacie APA:
Kołbuk, W. (2013). Cerkiew prawosławna w Polsce międzywojennej. Lublin: