Stefan Szymik

Starotestamentowe, judaistyczne i grecko-rzymskie pojęcie sumienia
[The Concept of Conscience in the Old Testament, Early Judaism and Greek-Roman World]

Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowany

Czasopismo: Forum Teologiczne (ISSN: 1641-1196)
Rok wydania: 2014
Tom: 15
Strony od-do: 7-21
Streszczenie: Artykuł zawiera systematyczne omówienie kwestii sumienia w Starym Testamencie, w pismach żydowskich okresu Drugiej Świątyni i literaturze grecko-rzymskiej. Taki jest bowiem literacki i kulturowy kontekst tego terminu przejętego przez chrześcijan. Stary Testament zna rzeczywistość sumienia, chociaż najczęściej przedstawia je za pomocą metafor. Szczególne miejsce autorzy biblijni przypisują sercu (hebr. leb lub lebab), którego funkcje są analogiczne do aktywności sumienia. Niektóre teksty Septuaginty zdradzają wpływ myśli greckiej (Hi 27,6; Koh 10,20; Mdr 17,10). Również literatura żydowska wczesnego judaizmu zna fenomen sumienia. Obok nawiązań do pojęć biblijnych, w pismach głównie autorów judeohellenistycznych pojawiają się terminy greckie. Najpełniejsze studium sumienia przedstawił w swoich pismach Filon Aleksandryjski. Podobnie w literaturze grecko-rzymskiej natrafiamy na obrazowy sposób mówienia o sumieniu (por. Homer, Sofokles i inni). Jednak autorzy greccy i potem łacińscy wypracowali terminologię opisującą wewnętrzną umiejętność ocenienia moralnej wartości czynów (gr. syneidos, syneidesis; łac. conscientia). Przeprowadzona analiza pozwoliła stwierdzić, iż brak w tekstach biblijnych i pozabiblijnych jednego terminu na nazwanie sumienia. Co więcej, brak jednolitego przedstawienia rzeczywistości sumienia zarówno przez autorów żydowskich czy autorów greckich i łacińskich.
Słowa kluczowe: serce, sumienie, syneidesis, conscientia, antropologia biblijna
Dostęp WWW: http://wydawnictwo.uwm.edu.pl/uploads/documents/czytelnia/forum/forumXV.pdf



Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Stefan Szymik",
title = "Starotestamentowe, judaistyczne i grecko-rzymskie pojęcie sumienia",
journal = "Forum Teologiczne",
year = "2014",
pages = "7-21"
}

Cytowanie w formacie APA:
Szymik, S. (2014). Starotestamentowe, judaistyczne i grecko-rzymskie pojęcie sumienia. Forum Teologiczne, 7-21.