Utrata statusu doktoranta w świetle obowiązującego prawa – przypadki szczególne
[Loss of PhD student status under the Law on Higher Education - special cases]

Rozdział w recenzowanej książce naukowej

Miejsce: Lublin
Rok wydania: 2016
Tytuł publikacji: Specyfika postępowań administracyjnych w sprawach z zakresu szkolnictwa wyższego i nauki
Redaktorzy: Jan Paweł Tarno, Adam Szot, Piotr Pokorny
Strony od-do: 403-410
Streszczenie: W wyniku nowelizacji ustawy - prawo o szkolnictwie wyższym (dalej jako: PrSzkWyż) , która nastąpiła w 2012 r. , a następnie w 2014 r., poczynione zostały zasadnicze zmiany w odniesieniu do statusu doktorantów – w zakresie ich podstawowych praw i uprawnień. Specyficzna sytuacja doktoranta, nazywanego niekiedy niesłusznie studentem studiów trzeciego stopnia, jest konsekwencją procesu bolońskiego, w wyniku którego następuje krystalizacja takich studiów opartych na modelu anglosaskiego PhD, a nie na bliskim nam do tej pory modelu niemieckim powoduje, że uczelni pozostawiono wprawdzie sporą dozę uznaniowości w możliwości precyzowania szczegółowych kryteriów i warunków określania praw i obowiązków doktoranta, z drugiej niejako zastawiał na uczelnie socjalną pułapkę prawną . Pułapka ta polega na obarczeniu uczelni obowiązkami w zakresie prawidłowego dysponowania środkami publicznymi przeznaczonymi na pomoc materialną . Jak powszechnie wiadomo, każda pomoc publiczna narażona jest na ryzyko defraudacji, co w połączeniu z czasami niewłaściwie pojmowaną aktywnością doktorancką obarczone jest dużym ryzykiem do nadużyć. Stąd też, w interesie uczelni leży, aby nie narazić się na ryzyko niegospodarności przyznanych środków, ustalić moment, w którym doktorantowi dane świadczenie się nie należy . W interesie samorządów leży także, aby ci doktoranci, którzy są tzw. martwymi duszami, nie marnotrawili środków, zarówno z puli socjalnej, jak i ze środków na badania naukowe, które powinny zostać przyznane bardziej aktywnym członkom społeczności doktoranckiej.
Słowa kluczowe: doktoranci, samorząd doktorancki, studia, doktorat, nauka, młodzi naukowcy