Norwidowy „Album Orbis” a idea „pięknej książki”
["Album Orbis" by Cyprian Norwid and the idea of "beautiful book"]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie (ISSN: 2084-7963)
Rok wydania: 2014
Tom: 5
Strony od-do: 31-38
Streszczenie: Autor tekstu stara się wskazać na niedostrzeżony dotąd w badaniach nad Albumem Orbis wątek dotyczący relacji tego dzieła Cypriana Norwida z ideą „pięknej książki”, która – historycznie rzecz ujmując – w postaci ruchu wydawniczego rozwijała się pod koniec XIX wieku, lecz jej zwiastuny (m.in. za sprawą wydawnictw Edwarda Moxona) pojawiły się jeszcze w latach pięćdziesiątych. Artykuł wskazuje na trzy czynniki, pozwalające na postawienie takiej tezy wpływologicznej i zarazem interpretacyjnej. Pierwszy z nich wiąże się ze specyficzną relacją słowa z obrazem w dziele Norwida, budowaną m.in. na podstawie zasady interferencji, dopełniania, koniunkcji form itd., gdzie obraz jest elementem niezależnym, samodzielnym, a nawet dominującym. Drugim czynnikiem jest estetyka form. To, co uderza przy pobieżnym oglądzie całości Norwidowego zbioru, to duży stopień dbałości o porządek w przestrzennym rozmieszczeniu obiektów, a także – mimo wyboru formy szkicu jako dominującej – troska o artystyczny efekt finalny. I wreszcie trzeci czynnik – związany z kategorią całości. Nie tylko odnosi się on do historiozoficznego paradygmatu, w jakim porusza się autor Vade-mecum (zbiór pokazuje dzieje kultury świata), lecz także określa porządek elementów zbioru. Karty Album Orbis sprawiają wrażenie jednej płaszczyzny, w której poszczególne części – nawet miejsca vacatowe – tworzą jeden spójny przekaz semantyczny i artystyczny. Jeśli nawet idea „pięknej książki” nie jest tropem najważniejszym i jedynym, jaki wywarł wpływ na ostateczny kształt dzieła tak wielowątkowego i wielowymiarowego, jakim jest Album Orbis, to zbieżność ta warta jest odnotowania choćby z uwagi na artystyczny walor Norwidowego zbioru.
Słowa kluczowe: Cyprian Norwid, Album Orbis, idea „pięknej książki”, ruch wydawniczy w XIX wieku, artystyczna działalność Norwida
Dostęp WWW: http://apcz.pl/czasopisma/index.php/sztukaedycji/article/viewFile/3592/3549
DOI: 10.12775/SE.2013.018
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Piotr Chlebowski",
title = "Norwidowy „Album Orbis” a idea „pięknej książki”",
journal = "Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie",
year = "2014",
pages = "31-38"
}
Cytowanie w formacie APA:
Chlebowski, P. (2014). Norwidowy „Album Orbis” a idea „pięknej książki”. Sztuka Edycji. Studia Tekstologiczne i Edytorskie, 31-38.