"Jesteśmy wielkim sztandarem narodowym". Cyprian Norwid o "rozbiorze" Polski
["We are merely a huge national banner". Cyprin Norwid Speaks on the "Partition" of Poland]

Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowany

Czasopismo: Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL - Lublin i Fundacji Jana Pawła II - Rzym (ISSN: 0860-8024)
Rok wydania: 2019
Tom: 31
Numer czasopisma: 124
Strony od-do: 281-299
Streszczenie: Niniejszy szkic stanowi próbę rekonstrukcji poglądów Cypriana Norwida na przyczyny upadku Polski – upadku rozumianego zarówno jako historyczny fakt zaniku państwowości polskiej pod koniec osiemnastego wieku, jak i kryzysu polskiej zbiorowości w sytuacji niewoli w wieku dziewiętnastym. Punktem wyjścia swoich rozważań czynię epistolarną wypowiedź Norwida z roku 1869 (pochodzącą z listu do Józefa Bohdana Zaleskiego), w której wskazuje on dwie główne przyczyny tak rozumianego upadku: cechujący Polaków „nieoświecony” patriotyzm i brak odwagi cywilnej. W dalszej części szkicu próbuję dookreślić model krytykowanego przez Norwida tradycyjnego „patriotyzmu lackiego” oraz scharakteryzować jego rozumienie i zasięg, a także przyczyny i skutki zjawiska braku odwagi cywilnej Polaków, na które poeta wskazywał. Poszerzam przy tym ogląd badawczy o szereg wypowiedzi autora Vade-mecum, głównie o charakterze dyskursywnym, których źródłem jest publicystyka oraz epistolografia poety, w mniejszym stopniu natomiast jego twórczość literacka. Kontekstowo referuję też ściśle związane z tą problematyką poglądy Norwida na temat narodu polskiego i polskiego społeczeństwa.
Słowa kluczowe: Cyprian Norwid, patriotyzm, odwaga cywilna, Polska, upadek, rozbiór, niepodległość, powstanie, inteligencja
DOI: 10.12887/31-2018-4-124-17


Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Łukasz Niewczas",
title = "''Jesteśmy wielkim sztandarem narodowym''. Cyprian Norwid o ''rozbiorze'' Polski",
journal = "Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL - Lublin i Fundacji Jana Pawła II - Rzym",
year = "2019",
number = "124",
pages = "281-299"
}

Cytowanie w formacie APA:
Niewczas, Ł. (2019). "Jesteśmy wielkim sztandarem narodowym". Cyprian Norwid o "rozbiorze" Polski. Ethos. Kwartalnik Instytutu Jana Pawła II KUL - Lublin i Fundacji Jana Pawła II - Rzym, 124, 281-299.