Interpretacja dogmatów
[The Interpretation of Dogmas]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Studia Theologica Varsaviensia (ISSN: 0585-5594)
Rok wydania: 2018
Tom: 56
Numer czasopisma: 1
Strony od-do: 13-28
Streszczenie: Dogmat nie jest „suchym” twierdzeniem, formułą, która nawet i „straszy”, lecz jest wyrazem żywej wiary Kościoła, która w swej istocie jest niezmienna. Jednak wyraz tej wiary w przepowiadaniu i przyjmowaniu (w dogmatach) dotyczy danej epoki historycznej i jej aktualnego ducha rozumienia, stąd konieczna jest ciągle nowa interpretacja tej samej i niezmiennej prawdy wiary w języku teologicznym. Taka interpretacja jest wyrazem żywej Tradycji, przy zachowaniu zasady ciągłości i niesprzeczności wypowiedzi. Podstawą reinterpretacji jest nie tylko podstawowa relacja Tradycji do Objawienia, do Pisma Świętego, ale także sama historyczność wiary i historyczność dogmatów. Przeprowadzone badania nad kwestią interpretacji dogmatów doprowadziły do jeszcze jednego zdumiewającego wniosku, że proponowana przez Międzynarodową Komisję Teologiczną tzw. interpretacja aktualizująca, w zasadzie ma miejsce w tym toku myślowym Josepha Ratzingera, choć on sam ani słowem nie wymienia nazwy tej interpretacji. Okazuje się, że teksty Ratzingera – mówiące o Tradycji, historii dogmatów, czy o relacji dogmatu do Biblii i do historii – powstały dużo wcześniej niż wspomniany dokument MKT. Już w połowie lat 60., znajdujemy je w dziele pod red. K. Rahnera i J. Ratzingera, Offenbarung und Überlieferung. Hans Urs von Balthasar zum 60. Geburtstag, Freiburg 1965, s. 25-69, oraz później: Das Problem der Dogmengeschichte in der Sicht der katholischen Theologie, Köln 1966; Zur Frage nach der Geschichtlichkeit der Dogmen, w: Otto Semmelroth (red.), Martyria, Leiturgia, Diakonia. Festschrift für Hermann Volk zum 65. Geburtstag, Mainz 1968, s. 59–70. Oznacza to, że Ratzinger w swoich badaniach wyprzedził o kilka lat wspomniany dokument. Nie ujmuje to w niczym doniosłej treści dokumentu na temat interpretacji dogmatów. Cała część dokumentu, poświęcona „interpretacji aktualizującej” znajduje odzwierciedlenie w samodzielnych badaniach Ratzingera. Zarówno zasady tej interpretacji, trwała wartość formuł dogmatycznych, jak i kryteria tej interpretacji (s. 295-298 dokumentu), są treściowo obecne w tekstach Ratzingera. Z drugiej strony rodzi się pytanie, czy dokument MKT, przygotowywany pod kierunkiem bpa W. Kaspera, nie korzystał z tekstów Ratzingera. Nie ma o tym śladu w dokumencie, ale swoistym kanonem tekstów przygotowywanych przez MKT jest nie umieszczanie autorów współczesnych, a powoływanie się niemal wyłącznie na teksty eklezjalne.
Słowa kluczowe: dogmat, Tradycja, Objawienie, interpretacja, wiara, rozwój dogmatów, Joseph Ratzinger
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Krzysztof Góźdź",
title = "Interpretacja dogmatów",
journal = "Studia Theologica Varsaviensia",
year = "2018",
number = "1",
pages = "13-28"
}
Cytowanie w formacie APA:
Góźdź, K. (2018). Interpretacja dogmatów. Studia Theologica Varsaviensia, 1, 13-28.