12th and 13th-century Old French prose Psalm translations – an attempt at representation of textual affinities

Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowany

Czasopismo: Roczniki Humanistyczne (ISSN: 0035-7707)
Rok wydania: 2024
Tom: 72
Numer czasopisma: 5, special issue/zeszyt specjalny
Strony od-do: 109-131
Streszczenie: Przedmiotem analizy w niniejszym artykule są XII- i XIII-wieczne tłumaczenia psalmów prozą na starofrancuski, włączając w to te przekłady, które można zaklasyfikować jako anglo-normandzkie. Tłumaczenia biblijne na starofrancuski, a już szczególnie przekłady psalmów, są i były przedmiotem licznych analiz. Z reguły tego rodzaju tłumaczenia klasyfikuje się chronologicznie lub też w grupach opartych na ich mise-en-page, zgodnie z ich statusem jako elementu całości Biblii lub niezależnego tekstu, bądź tradycji tłumaczeniowej, do której należą. Przy przyjęciu tego ostatniego podejścia, wyodrębnia się z reguły jasno grupę przekładów należących do tradycji oksfordzkiej, a pozostałe tłumaczenia wydają się należeć wyłącznie do ogólnie pojętej grupy tłumaczeń innych niż oksfordzkie. Zatem pomimo długoletnich badań nad tymi tekstami, zależności między nimi wydają się stosunkowo niejasne. W niniejszym badaniu postaram się zgłębić relacje między tymi tekstami za pomocą analizy skupień, a więc przy pomocy narzędzia matematycznego, które pozwala na wyrażanie podobieństw i zależności zachodzących między tłumaczeniami w postaci wartości liczbowych. Uzyskane wyniki zaprezentowane będą na dendrogramach, które dobrze obrazują zależności pomiędzy tekstami. Jako że badanie musi być przeprowadzone na znormalizowanych tekstach, czynniki takie jak ortografia, wariacja w zakresie koniugacji lub deklinacji nie będą rzutowały na uzyskany w ten sposób obraz, a insularne lub kontynentalne pochodzenie poszczególnych przekładów nie będą go zaciemniały.
Słowa kluczowe: anglo-normandzki; analiza skupień; podobieństwo cosinusowe; starofrancuski; psalm; tłumaczenie
DOI: https://doi.org/10.18290/rh24725.6s

---

Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Kinga Lis",
title = "12th and 13th-century Old French prose Psalm translations – an attempt at representation of textual affinities",
journal = "Roczniki Humanistyczne",
year = "2024",
number = "5, special issue/zeszyt specjalny",
pages = "109-131"
}

Cytowanie w formacie APA:
Lis, K. (2024). 12th and 13th-century Old French prose Psalm translations – an attempt at representation of textual affinities. Roczniki Humanistyczne, 5, special issue/zeszyt specjalny, 109-131.