Stosowanie techniki sekurytyzacji w sektorze finansowym po kryzysie
[Use of securitizatino technique in financial sector after crisis]

Rozdział w recenzowanej książce naukowej

Miejsce: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Lublin
Rok wydania: 2011
Tytuł publikacji: Nowe tendencje w zarządzaniu. Tom II
Strony od-do: 349-362
Streszczenie: Kryzys finansowy, który wystąpił w roku 2007 jest trudną lekcją dla sektora finansowego i gospodarczego, z której należy wyciągnąć jak najwięcej wniosków na przyszłość. Wydarzenia te pokazały, jak ważne jest właściwe szacowanie i monitorowanie ryzyka kredytowego oraz opracowywanie skutecznych metod zabezpieczenia przed ryzykiem. Ukazały również, że przy rozpatrywaniu tych zagadnień, należy brać pod uwagę nawet wydawałoby się najbardziej nieprawdopodobne scenariusze jak np. pęknięcie bańki spekulacyjnej na amerykańskim rynku nieruchomości. Za jedną z przyczyn wystąpienia kryzysu finansowego uważa się technikę sekurytyzacji. Pierwotne przesłanki do powstania sekurytyzacji były takie by stworzyć narzędzie stabilizujące system finansowy. Banki miały możliwość dzielić się ryzykiem kredytowym z innymi instytucjami i inwestorami oraz poprawiać swoja płynność i zdobywać środki na kolejne pożyczki i kredyty. Ta słuszna idea miała chronić banki przed bankructwami w razie sytuacji krytycznych gdy zbyt wielu kredytobiorców stałoby się niewypłacalnych. Silne banki stabilizowałyby cały system finansowy, a w konsekwencji wpływały na stabilność i rozwój sektora gospodarczego. Jak jednak pokazał ostatni kryzys finansowy, poprawne założenia nie zawsze udaje się poprawnie zrealizować. Słuszna w swoich pierwotnych założeniach technika ewoluowała do niebezpiecznego narzędzia, którego złożoność i brak przejrzystości uniemożliwiły szacowanie realnego ryzyka, związanego z emitowanymi papierami. Stało się to barierą dla inwestorów, którzy przestali inwestować w niezrozumiałe dla siebie instrumenty i nastąpiło załamanie rynku sekurytyzacyjnego. Sekurytyzacja stała się tak skomplikowana, że szacowanie ryzyka kredytowego wymknęło się spod kontroli i w sytuacji kryzysowej ani banki ani system finansowy nie zostały ochronione, ponieważ sekurytyzaji poddano ryzykowne aktywa o bardzo dużej wartości. Wprowadzenie sekurytyzacji odegrało jednak znacząca rolę w zmianie funkcjonowania i pozycji banków. Banki były instytucjami pozyskującymi środki finansowe z lokat klientów, którymi były gospodarstw domowe, przedsiębiorstwa, rządy i podmioty zagraniczne. Klienci deponujący swoje oszczędności monitorowali funkcjonowanie banków. Z kolei banki z pozyskanych funduszy udzielały kredytów i pożyczek i sprawowały nadzór nad kredytobiorcami. Sekurytyzacja wpłynęła na aktywizację działalności i uczyniła z banków głównych gwarantów udzielonych przez nich pożyczek i inwestorów w aktywa sekurytyzacyjne emitowane przez inne banki. W chwili obecnej sektor finansowy stoi przed dylematem w jaki sposób zwiększyć płynność instytucji finansowych. Do czasu wystąpienia kryzysu, rozwiązaniem wydawała się być samonapędzająca się maszyna sekurytyzacyjna, która niestety została nagle zatrzymana. Okazało się, że sekurytyzacja nie jest narzędziem doskonałym, ale sektor finansowy nie dysponuje inną techniką o tak dużej wydajności. Przy zastosowaniu samej tylko bankowości tradycyjnej instytucjom finansowym trudno byłoby sprostać wymaganiom, jakie są przed nimi stawiane. Celem pracy jest przedstawienie sytuacji rynku sekurytyzacyjnego w okresie po kryzysie finansowym. Omówienie ujawnionych wad techniki sekurytyzacji oraz perspektyw dalszego rozwoju po wprowadzeniu nowych uregulowań prawnych.
Słowa kluczowe: sekurtytzacja, instrumenty finansowe, kryzys finansowy