Filip Ciepły

Przestępstwo znieważenia zwłok, w tym w aspekcie medycznym
[The crime of insulting human corpses, also in a medical context]

Rozdział w recenzowanej książce naukowej

Miejsce: Warszawa
Rok wydania: 2020
Tytuł publikacji: Ciało ludzkie w badaniach naukowych i praktyce medycznej : ujęcie transdyscyplinarne
Redaktorzy: Jakub Pawlikowski
Strony od-do: 276-292
Streszczenie: Przedmiotem artykułu jest prawnokarna analiza wybranych elementów struktury przestępstwa znieważenia zwłok lub prochów ludzkich, określonego w art. 262 § 1 kodeksu karnego, z zaznaczeniem możliwości dopuszczenia się tego przestępstwa w kontekście badań naukowych i edukacji medycznej. Autor formułuje następujące wnioski: 1) przedmiotem ochrony omawianego przestępstwa jest cześć i poszanowanie ciała zmarłej osoby wynikające zasady godności człowieka w jej aspekcie przedmiotowym; 2) pojęcie „zwłoki” należy interpretować szeroko, także jako zwłoki rozkładające się, rozczłonkowane, zeszkieletowane, zwęglone, włączając w zakres znaczeniowy także ciała dzieci martwo urodzonych, bez względu na czas trwania ciąży, natomiast przez „prochy” należy rozumieć pył powstały na skutek samoistnego zniszczenia zwłok na skutek upływu czasu, jak również popioły powstałe w wyniku spopielenia zwłok, nie tylko w procesie kremacji, ale także na skutek pożaru lub innych przyczyn; 3) przestępstwo ma charakter umyślny i można je popełnić zarówno z zamiarem bezpośrednim, jak i ewentualnym; 4) wystawianie ludzkich zwłok na widok publiczny bez rzeczywistej konieczności, pod pozorem upowszechniania edukacji medycznej, jest czynem znieważającym zwłoki.
Słowa kluczowe: prawo karne, medycyna, zwłoki, kremacja, plastynacja