Malczewski i Wiedeń – nowe ustalenia
[Jacek Malczewski and Vienna – new findings]

Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowany

Czasopismo: Roczniki Humanistyczne (ISSN: 0035-7707)
Rok wydania: 2017
Tom: 65
Numer czasopisma: 4
Strony od-do: 49-65
Streszczenie: W artykule, na tle znanych faktów dotyczących związku Malczewskiego z instytucjami i sztuką Wiednia, przedstawiono nieznane materiały archiwalne dotyczące tych zagadnień, są to: 1. korespondencja artysty (z lat 1900-1913 i 1925) z Juliuszem Twardowskim (urzędnikiem ministerialnym) w sprawie wynajęcia pracowni w Wiedniu na Praterze; 2. dokumentacja fotograficzna (19 obiektów z lat 1890 - 1911): XXXIX. Ausstellung der Vereinigung Bidender Künstler Österreichs Secession w Wiedniu, gdzie pokazano 40 obrazów Malczewskiego i rzeźby z Pochodu na Wawel W. Szymanowskiego. Rękopisy dowodzą, że Malczewski, w tajemnicy przed kolegami, utrzymywał atelier poza Polską i z pewnością tam pracował (trwało to albo kilkanaście lat w jednym ciągu, albo w sekwencji: dwukrotnie po kilka lat). Przeczy to naiwnym opiniom, że nie mógł znieść rozłąki z krajem jako patriota. Podpisane i datowane fotografie uzupełniają informacje z katalogu, bo można zestawić niejednoznaczne tytuły z fotografiami, to pozwala ustalić co pokazano na wystawie. Niektóre obrazy ze zdjęć nie są dziś znane, więc są cennym materiałem ikonograficznym. Dokumentacja ta świadczy niezbicie, że obraz Wiosna. Krajobraz z Tobiaszem (1904) był prezentowany w Wiedniu. Zadziwiające jest, że ten wczesny jak na swą syntetyczną formę pejzaż, nie znalazł uznania w krytyce wiedeńskiej tamtego czasu. Tuż po I wojnie światowej Malczewski w korespondencji z Prezesem Wiener Secession, pisał, że wojna narodów nie przysporzyła dobra żadnemu z umęczonych i zdziczałych narodów, artysta miał nadzieję na współpracę artystów w czasach pokoju ponad narodowymi interesami i polityką. Przedstawione dokumenty i fotografie pozwalają ustalić istotne szczegóły z życia jednego z najlepszych polskich malarzy.
Słowa kluczowe: Jacek Malczewski, Hugo Henneberg, Jan Stanisławski, Juliusz Twardowski, Wener Secession, Secesja wiedeńska, polska sztuka nowoczesna w Wiedniu
DOI: 10.18290/rh


Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Dorota Kudelska",
title = "Malczewski i Wiedeń – nowe ustalenia",
journal = "Roczniki Humanistyczne",
year = "2017",
number = "4",
pages = "49-65"
}

Cytowanie w formacie APA:
Kudelska, D. (2017). Malczewski i Wiedeń – nowe ustalenia. Roczniki Humanistyczne, 4, 49-65.