Teoria hylemorficznej jedności człowieka. M. A. Krąpca recepcja klasycznego rozwiązania Tomasza z Akwinu
[The Theory of Human Hylomorphic Unity. M. A. Krąpiec's Reception of Thomas Aquinas' Classical Solution]

Rozdział w recenzowanej książce naukowej

Miejsce: Lublin
Rok wydania: 2020
Tytuł publikacji: Filozof wpatrzony w naturę i to co boskie. Księga pamiątkowa z okazji Jubileuszu urodzin i pracy naukowej na KUL Księdza Profesora Andrzeja Maryniarczyka SDB
Redaktorzy: Tomasz Duma, Arkadiusz Gudaniec, Zbigniew Pańpuch, Katarzyna Stępień, Paulina Sulenta
Strony od-do: 477-504
Streszczenie: Klasyczna teoria hylemorficzna bytu ludzkiego to wyjaśnienie jedności człowieka jako bytu złożonego, oparte na koncepcji metafizycznej Arystotelesa i udoskonalone przez św. Tomasza z Akwinu. W myśl tego rozwiązania podstawą jedności człowieka jest forma substancjalna zwana duszą, która jest substancją zarazem niematerialną i niekompletną, udzielającą ciału swego istnienia. Jedna jedyna forma substancjalna bytu ludzkiego organizuje sobie materię do bycia ludzkim ciałem, z którym tworzy jeden kompletny byt duchowo-materialny: człowieka. Ostateczną racją jedności i doskonałości tego bytu jest akt istnienia, przysługujący duszy z natury i poprzez duszę przysługujący ciału i całemu ludzkiemu bytowi. Zarys klasycznej koncepcji jedności duszy i ciała jest tu przedstawiony zgodnie z tym, jak teorię tę interpretował i stosował w swoich antropologicznych analizach Mieczysław Albert Krąpiec, wybitny polski metafizyk i filozof realistyczny. W ramach przeglądu zagadnienia omawiane są kolejno: jedność i tożsamość podmiotu substancjalnego, zastosowanie teorii aktu i możności do wyjaśniania bytu ludzkiego, hylemorficzna jedność duszy z ciałem oraz samoistność i niematerialność duszy. Zaprezentowana teoria jest niewątpliwie jednym z najtrudniejszych teoretycznych ujęć obecnych w filozofii klasycznej, lecz prawdopodobnie nie dysponujemy lepszym rozwiązaniem metafizycznym tego problemu.
Słowa kluczowe: metafizyka realistyczna, hylemorfizm, jedność człowieka, dusza, relacja dusza–ciało, Mieczysław Albert Krąpiec, Tomasz z Akwinu, substancja, substancja niezupełna, definicja osoby, akt i możność, istnienie, forma substancjalna, materia, samoistność duszy, niematerialność duszy