Młodzież a wartości charakterologiczne
[Youngsters and characterological values]

Książka naukowa recenzowana

Miejsce: Lublin
Rok wydania: 2012
Streszczenie: Analizowany w książce problem ogólny w warstwie teoretycznej i empirycznej dotyczy zależności między różnym poziomem ukształtowania charakteru a wymiarami osobowości. Te wymiary osobowości dotyczą: kierunku obrazu siebie, sposobu zaspokajania potrzeb, postaw wobec siebie i innych, funkcji „ja”; sposobów i stylów aktualizacji siebie; pozytywnego funkcjonowania w życiu; zdrowia i przystosowania psychospołecznego. Podjęta w projekcie próba zbadania tego problemu na drodze empirycznej wiązała się z opracowaniem metody pomiaru wartości i wartościowania charakterologicznego jako aspektu poznawania charakteru w wymiarze przedmiotowym (wartości jako przedmiot charakteru), z uwzględnieniem perspektywy normatywnej (oceny poziomu rozwoju charakteru, jego dojrzałości). Skonstruowana skala KPCh pozwala na ocenę stopnia akceptacji wartości charakterologicznych (związanych z działaniem moralnie dobrym) w aspekcie trzech sposobów wartościowania: doznawania pozytywnych uczuć, doświadczania pragnień i poczucia zobowiązania. Wskaźnikiem dojrzałości charakteru (siły charakteru prężnego) jest wysoka akceptacja wartości związanych z działaniem, ukierunkowanym na cele istotnie wartościowe, we wszystkich aspektach wartościowania, ze szczególnym uwzględnieniem poczucia zobowiązania, czyli powinności, różnej od przymusu. Dojrzały charakter można określić jako prężny w działaniu i zobowiązujący w sposobie doświadczania wartości. Dlatego uzasadnione jest odnoszenie wartości charakterologicznych do prężności osobowej, która wiąże się z gotowością do działania i pokonywania trudności. Przebadana 242-u osobowa grupa młodzieży klas maturalnych liceów ogólnokształcących i studentów pierwszego roku na uniwersytecie lub politechnice została zróżnicowana z uwagi na poziom akceptacji wartości charakterologicznych w wymiarze poczucia zobowiązania, współzależnego z prężnością osobową na podstawie wielkości wskaźnika ChP (charakteru prężnego), obliczanego z równania regresji między wynikami KPCh III (trzeciej części Kwestionariusza Poznawania Charakteru) i prężności osobowej (PO). Opracowana formuła wskaźnika akceptacji wartości powinnościowych, ważonych w świetle prężności osobowej (ChP=PO-Pzob) pozwoliła wyodrębnić w badanej próbie dwie grupy osób: grupę WChP - osoby z silniejszym charakterem prężnym i grupę NChP - osoby z mniejszą siłą charakteru prężnego. Wyodrębnione grupy WChP (z silnym charakterem prężnym) i NChP (ze słabym charakterem prężnym) zostały scharakteryzowane na podstawie wyników analizy statystycznej danych, uzyskanych przez osoby z tych grup w Teście Przymiotnikowym (ACL), Kwestionariuszu Aktualizacji Siebie (KP SAS), Inwentarzu Osobowości (NEO PI-R) i Inwentarzu Wymiarów Rozwoju Osobowości (WRO). Osoby z silniejszym charakterem prężnym znacznie wyżej wartościują w aspekcie pozytywnych doświadczeń uczuciowych, pragnień i dążeń, „wyzwań” do działania następujące postawy: - odważnego realizowania trudnych zadań i obrony wartości (Odw) - niezależnego postępowania w imię wierności sobie (Niez) - pomysłowego rozwiązywania problemów życiowych oraz inicjowania skutecznych działań (Przed) - prawości w przestrzeganiu zasad moralnych (Pra) - sprawiedliwego traktowania innych i uczciwości w pracy zawodowej (Ucz) - odpowiedzialnego przewidywania, wybierania i działania (Odp) - skutecznego osiągania praktycznych, użytecznych celów (Prak)
Słowa kluczowe: prężny charakter, wartości charakterologiczne, korelaty osobowościowe


Cytowanie w formacie Bibtex:
@book{1,
author = "Anna Lendzion",
title = "Młodzież a wartości charakterologiczne",
year = "2012",
}

Cytowanie w formacie APA:
Lendzion, A. (2012). Młodzież a wartości charakterologiczne. Lublin: