Doświadczenia „wygnańcze” ludności jako skutek działań militarnych na Półwyspie Iberyjskim w okresie średniowiecza
[Experience of Exile as a Consequence of Military Action on the Iberian Peninsula in the Medieval Period ]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Teka Komisji Historycznej TN KUL (ISSN: 2658-1175)
Rok wydania: 2021
Numer czasopisma: 3(18)
Strony od-do: 7-39
Streszczenie: Ciągle trwające przez kilka stuleci działania militarne w okresie dominacji muzułmańskiej, a następnie stopniowego odzyskiwania terytoriów przez chrześcijan skutkowały utworzeniem się społeczeństwa zmilitaryzowanego (szczególnie w obszarach przygranicznych), którego codzienną egzystencję cechował duży stopień zagrożenia i niepewności. Towarzyszyły temu takie zjawiska jak ucieczka, wygnanie, wysiedlenie, emigracja, wyludnienie uprzednio zamieszkanych obszarów. Największe straty ponosiła ludność zamieszkująca obszary wiejskie – konieczność częstej zmiany miejsc zamieszkania skutkowała wyjałowieniem ziemi uprawnej. Ciągłe zmiany powodowała trwająca rekonkwista. W sytuacji gdy władca chrześcijański nie pozwalał muzułmanom na opuszczenie zdobytego przez siebie terytorium, rozpowszechniała się nielegalna emigracja. Z kolei wypędzenie muzułmanów z terenów odzyskanych stwarzało konieczność zasiedlenia tych miejscowości przez ludność chrześcijańską, do czego zachęcano m. in. za pomocą przywilejów. Część miejscowości jednak po ich opuszczeniu pozostawała niezamieszkana. Uchodźstwo bywało skutkiem najazdu (uchodźcy szukali schronienia w górach i twierdzach, gdzie następnie próbowali stawiać opór, względnie po prostu szukali bezpieczniejszego miejsca zamieszkania), ciężkich warunków życia lub epidemii (np. dżumy, która zdziesiątkowała ludność w XIV w.). Jeszcze innym doświadczeniem wygnańczym był los jeńców, którzy mogli zostać sprzedani jako niewolnicy i wywiezieni do innego kraju lub byli zmuszeni do niewolniczej pracy, która stanowiła równowartość okupu i stwarzała możliwość odzyskania wolności.
Słowa kluczowe: średniowiecze, przemoc, działania wojenne, deportacje, migracje, wysiedlenia, niewolnictwo
Dostęp WWW: https://ojs.tnkul.pl/index.php/tkh/article/download/16531/15762
DOI: 10.18290/teka21.2
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Andrzej Niewiński",
title = "Doświadczenia „wygnańcze” ludności jako skutek działań militarnych na Półwyspie Iberyjskim w okresie średniowiecza",
journal = "Teka Komisji Historycznej TN KUL",
year = "2021",
number = "3(18)",
pages = "7-39"
}
Cytowanie w formacie APA:
Niewiński, A. (2021). Doświadczenia „wygnańcze” ludności jako skutek działań militarnych na Półwyspie Iberyjskim w okresie średniowiecza. Teka Komisji Historycznej TN KUL, 3(18), 7-39.