UNICKA DIECEZJA SMOLEŃSKA DO 1654 R. PRZYCZYNEK DO DZIEJÓW POLITYKI WYZNANIOWEJ W RZECZYPOSPOLITEJ CZASÓW WAZÓW
[UNIATE DIOCESE OF SMOLENSK UNTIL 1654 A CONTRIBUTION TO THE HISTO-RY OF RELIGIOUS POLICY IN THE POLISH-LITHUANIAN COMMONWEALTH OF THE VASA TIMES]

Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowany

Czasopismo: Roczniki Humanistyczne (ISSN: 0035-7707)
Współautorzy: -
Rok wydania: 2023
Tom: LXXI
Numer czasopisma: 2
Strony od-do: 163-181
Streszczenie: Zajęcie nowych ziem na wschodzie Rzeczypospolitej, usankcjonowane pokojem w Deulinie i w Polanowie, dało asumpt kolejnym władcom z rodu Wazów do prowadzenia tamże własnej polityki wyznaniowej. Specyficzne usytuowanie prawne nowych województw: smoleńskiego i czernihowsko- -siewierskiego, pozwoliło im na wprowadzenie własnych wizji organizacji religijnej miejscowych społeczności. Miejscowa szlachta uzyskała przywilej wyznawania tylko religii katolickiej w obu obrządkach: zachodnim i wschodnim. Dlatego też zorganizowana została unicka archidiecezja smoleńska, mająca wpływać na religijność miejscowej ludności prawosławnej w duchu nauczania Kościoła katolickiego. Przy okazji miała dokonać się także reorientacja kulturowa w kierunku Zachodu, reprezentowanego w tym konkretnym czasie przez barokowy sztafaż. W czasie przynależności tych ziem do Rzeczypospolitej na czele eparchii stało trzech biskupów: Sergiusz, Lew Kreuza oraz Andrzej Kwaśniński Złoty. Pełniona przez nich posługa w pewnej mierze przyniosła pożądany skutek, bowiem, mimo ogromnych starań po ponownym zajęciu tych ziem przez Rosję, nie dało się w pełni wykorzenić wpływów zachodnich w miejscowym społeczeństwie oraz w tworzonym przezeń krajobrazie kulturowym. Wszystko to było efektem polityki wyznaniowej monarchów w rodu Wazów, działających tak z rozmysłem, jak i wykorzystujących zachodzące wówczas na kontynencie europejskim procesy unifikacji religijnej i kulturowej.
Słowa kluczowe: smoleńskie; czernihowsko-siewierskie; Wazowie; polityka wyznaniowa; Kościół unicki
DOI: https://doi.org/10.18290/rh237102s.6

---

Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Andrzej Gil and -",
title = "UNICKA DIECEZJA SMOLEŃSKA DO 1654 R. PRZYCZYNEK DO DZIEJÓW POLITYKI WYZNANIOWEJ W RZECZYPOSPOLITEJ CZASÓW WAZÓW",
journal = "Roczniki Humanistyczne",
year = "2023",
number = "2",
pages = "163-181"
}

Cytowanie w formacie APA:
Gil, A. and -(2023). UNICKA DIECEZJA SMOLEŃSKA DO 1654 R. PRZYCZYNEK DO DZIEJÓW POLITYKI WYZNANIOWEJ W RZECZYPOSPOLITEJ CZASÓW WAZÓW. Roczniki Humanistyczne, 2, 163-181.