O alegorii jako warunku arcydzielności epickiej
[Allegory as a Condition of Epic Excellence]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo [PFLIT] (ISSN: 2084-6045)
Rok wydania: 2017
Tom: 10
Numer czasopisma: 7
Strony od-do: 175-188
Streszczenie: Artykuł porusza zagadnienie przenośnego potencjału znaczeń poematów heroicznych oraz relacji między epicką mimesis i interpretacją alegoryczną. Na podstawie obserwacji wypowiedzi teoretycznych i uzusów lekturowych epok dawnych (zwłaszcza Torquata Tassa Alegoria del poema oraz De perfecta poesi Macieja Kazimierza Sarbiewskiego) poświadczających żywotność przekonania o obecności przenośnych sensów w najcelniejszych fabułach epickich, podjęto tu próbę rekonstrukcji wczesnonowożytnego pojmowania warunków, jakie spełniać musi arcydzieło literackie. Dzieło tej miary winno być atrakcyjne zarówno dla odbiorców wyćwiczonych, ogarniających uwagą wszystkie warstwy utworu oraz poziomy znaczeń, jak i dla czytelników o mniej zaawansowanych kompetencjach lekturowych, którzy w poezji szukają przyjemności i odpoczynku. Postulowana w poezji heroicznej przez teoretyków i twórców obecność alegorycznego poziomu znaczeń integruje wymiar przyjemnościowy i dydaktyczny poematu i sprawia, że opowieść epicka staje się żywą konkretyzacją piękna moralnego, formując człowieka przez właściwe sztuce oddziaływanie długodystansowe. Interpretacja alegoryczna będąca pochodną struktury fabularnej heroicum uzgadnia zmysłowe piękno rzeczy z intelektualnym doświadczeniem ładu świata, uniwersalizuje mimesis dzieła i otwiera ją na perspektywę poznawczą i etyczną. Opisywany w dawnych tekstach teoretycznych, choć nieco po szkolarsku, mechanizm „lektury głębokiej”, uruchamia w umyśle czytelnika sama natura poesis perfecta oraz wejście w obszar oddziaływania poetyckiego piękna.
Słowa kluczowe: alegoria, poezja epicka, interpretacja alegoryczna, allegory, epic poetry, allegorical interpretation
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Agnieszka Czechowicz",
title = "O alegorii jako warunku arcydzielności epickiej",
journal = "Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo [PFLIT]",
year = "2017",
number = "7",
pages = "175-188"
}
Cytowanie w formacie APA:
Czechowicz, A. (2017). O alegorii jako warunku arcydzielności epickiej. Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo [PFLIT], 7, 175-188.