Przyrodnicza koncepcja materii jako tworzywa Wszechświata
[Natural concept of matter as material of the Universe]

Rozdział w recenzowanej książce naukowej

Miejsce: Lublin
Rok wydania: 2013
Tytuł publikacji: Filozofia przyrody
Redaktorzy: Stanisław Janeczek, Anna Starościc, Dariusz Dąbek, Justyna Herda
Strony od-do: 171-185
Streszczenie: Współczesna wiedza przyrodnicza na temat materii jako tworzywa świata prowadzi do zaskakujących i paradoksalnych wniosków. Przede wszystkim, pomimo olbrzymich przedsięwzięć naukowych, ciągle nie ma dobrze uzasadnionych odpowiedzi na pytanie o naturę głównych składników tworzywa świata. Co prawda wysuwane są, często bardzo spekulatywne, teorie, które odpowiadają na to pytanie, ale na ogół teorie te wzajemnie się wykluczają. Wspólnym elementem wszystkich teorii usiłujących dać odpowiedź na pytanie o fizyczną charakterystykę głównych składników kosmosu jest wyposażanie tworzywa świata we własności przypisywane materii w filozoficznych doktrynach. Materia, z której zbudowany jest Wszechświat pomimo bardzo różnych własności fizycznych charakteryzuje się tym, że 1) może wzajemnie się przekształcać (jedność genetyczna), 2) nie tworzy absolutnie izolowanych obszarów (jedność dynamiczna), 3) charakteryzowana jest przy pomocy analogicznych wielkości fizycznych (jedność atrybutywistyczna) oraz 4) podlega prawom nauki (jedność nomologiczna).
Słowa kluczowe: materia, filozofia przyrody, kosmologia