Kosmos chtoniczny. Historyczny rozwój monistycznej interpretacji kosmosu
[The Chthonic Universe. A Study of the Historical Development of the Monistic Interpretation of the Universe]
Książka naukowa recenzowanaMiejsce: Lublin
Rok wydania: 2012
Redaktorzy: Ewa Łupina, Ewa Karaś, Agnieszka Gawryszuk
Streszczenie: Metodologiczny i ontologiczny naturalizm współczesnych nauk przyrodniczych jest silnie zakorzeniony w koncepcji kosmosu monistycznego. Monizm jako sui generis program filozoficzny okazał się bardzo płodnym heurystycznie programem badań. Chociaż pod wpływem krytyki koncepcji substancji spór monizmu substancjalnego z pluralizmem substancjalnym znalazł się poza centrum filozoficznych kontrowersji, to jednak w wersjach niesubstancjalistycznych spór ten zyskał na znaczeniu. Współcześnie dyskutowana jest głównie problematyka poziomów organizacji struktur świata oraz zagadnienie redukcjonizmu. Geneza monistycznej interpretacji kosmosu mieści się wśród polemik toczonych pomiędzy zwolennikami monizmu i pluralizmu. Wzbogaca je o kontekst historyczno-filozoficzny i dostarcza argumentów w dyskusji uwzględniającej wyniki współczesnego przyrodoznawstwa. Tradycyjne polemiki toczone na osi monizm – pluralizm, genetycznie wywodzące się z filozoficznej problematyki jedności i wielości, w świetle dokonań nauki w odkrywaniu natury świata tracą na znaczeniu. Współcześnie palącą kwestia jest aktualizacja i konkretyzacja sporu monizmu z pluralizmem. Powiązania go z gorąco dyskutowanymi problemami filozoficznymi, ale także ogólno-humanistycznymi. Może budzić zdziwienie, że monistyczna wizja kosmosu pojawiła się tak wcześnie i od razu w postaci zaawansowanych teorii filozoficzno-przyrodniczych. Aczkolwiek dostrzega się w tym kontekście zarówno twórców tzw. milezyjskiej filozofii przyrody jak i tzw. atomistów, to jednak dopiero filozofia przyrody Anaksagorasa dostarczyła najpełniejszej monistycznej interpretacji kosmosu. Interpretacja ta stała się także punktem wyjścia rozwoju monistycznej koncepcji kosmosu, która pojawiła się w ramach nowożytnej filozofii przyrody i współczesnego przyrodoznawstwa. Monografia pt. ,,Kosmos chtoniczny'' miała na celu zbadanie historycznego rozwoju monistycznej interpretacji kosmosu od jej genezy aż po najnowsze reprezentacje. Głównym rezultatem badawczym osiągniętym dzięki podjętym studiom jest aktualizacja problematyki ontologicznej i wzbogacenie jej o komponentę naukowego obrazu świata. Ponieważ jednak problematyka współczesnej ontologii jest uwikłana w szereg kwestii epistemologicznych artykułujących trudności teorii poznania naukowego wśród wyników badawczych znalazły się także przyczynki do dyskusji takich problemów jak uteoretyzowanie danych obserwacyjnych i status poznawczy wiedzy naukowej. Rezultaty te mają swoje źródło w szczegółowych analizach historycznych, które same w sobie mają też wartość poznawczą.
Słowa kluczowe: historia astronomii, filozofia przyrody, filozofia nauki, historia techniki
Dostęp WWW: http://www.wydawnictwokul.lublin.pl/sklep/product_info.php?products_id=1914
Cytowanie w formacie Bibtex:
@book{1,
author = "Zenon Roskal",
title = "Kosmos chtoniczny. Historyczny rozwój monistycznej interpretacji kosmosu",
year = "2012",
}
Cytowanie w formacie APA:
Roskal, Z. (2012). Kosmos chtoniczny. Historyczny rozwój monistycznej interpretacji kosmosu. Lublin: