Szczęście a polityka : aretologiczne podstawy politologii Platona i Arystotelesa
[Happiness and politics. Aretological fundamentals of Platonic and Aristotelian politology]
Książka naukowa recenzowanaMiejsce: Lublin
Rok wydania: 2015
Streszczenie: Niniejsza książka jest kontynuacją wcześniejszej, wydanej pod tytułem "W poszukiwaniu szczęścia. Śladami aretologii Platona i Arystotelesa". Przybliżała ona rozumienie "arete" (cnoty) jako sposobu spełnienia się człowieka w życiu indywidualnym: w dziedzinie poznawczej, pożądawczej, twórczej i religijnej, jaki można znaleźć w pismach Platona i Arystotelesa - dwóch największych filozofów starożytności, którzy wypracowali intelektualne podstawy cywilizacji Zachodu. Jednak życie człowieka nie ogranicza się do zakresu indywidualnego i przebiega zawsze w kontekście społecznym: z członkami rodziny, znajomymi, przyjaciółmi, obywatelami. Arystoteles nazwał człowieka „istotą polityczną” z natury, a więc społeczną. Ten kontekst funkcjonowania zajmuje w jego życiu istotne miejsce, stąd powstaje pytanie o rolę w nim "arete" człowieka. Czy modyfikuje się ona w zależności od rodzaju relacji z innymi? Dzielą się one ze względu na najściślejsze pomiędzy pojedynczymi ludźmi: znajomość, przyjaźń czy miłość. Szersze są relacje związane ze zrodzeniem i wychowaniem potomstwa przez mężczyznę i kobietę w obrębie domostwa lub gospodarstwa i ich dziećmi (relacje rodzinne). Najszersze są te zachodzące miedzy uczestnikami wspólnoty narodowej (politycznej). Myśl obydwu filozofów dotycząca tych dziedzin, jak również kluczowej dla życia społecznego cnoty sprawiedliwości wyznaczyła treść obecnej książki. W starożytności panowało silne przekonanie o doniosłości życia politycznego, czy w ogóle społecznego dla kształtowania się losów jednostki i jej spełnienia się. Dlatego Platon i Arystoteles nie mogli pozostawić tej ważnej dziedziny bez refleksji teoretycznej i zarysowania ideałów czy postaci wzorcowej, normatywnej oraz wysunięciu pewnych postulatów praktycznych. Miało to pomóc w jej uzdrowieniu i bardziej pozytywnym wpływie na życie społeczności ludzkiej. Okazuje się, że życie społeczne ze szczególną w nim rolą polityki stanowi niezbędną przestrzeń, w której realizuje się "arete" i jako jej następstwo spełnienie się człowieka. Właściwie ukształtowana polis i odpowiedni ustrój jest horyzontem szczęśliwości ludzkiej w niektórych starożytnych koncepcjach politycznych. Dopiero Objawienie chrześcijańskie z jego perspektywą transcendentnego spełnienia się w osobowej relacji z Bogiem (Osobą najdoskonalszą w religii) zmieniło tę perspektywę. Jednak zagadnienia społeczne i polityczne pełniły kluczową rolę wychowawczą, umożliwiając lub znacznie utrudniając spełnienie się człowieka – jego szczęście. Taki był główny cel państwa, które powinno dbać o wychowanie obywateli i umożliwiać im dobre życie zgodne z cnotami. Myśl ta pozostaje wciąż aktualna, tak jak wciąż aktualny jest naczelny cel życia ludzkiego. Tematyka książki zasadniczo dotyczy perspektywy naturalnej, będącej domeną filozofii, aczkolwiek już w starożytności dostrzegano perspektywę religijną (naturalną, w odróżnieniu od późniejszej objawionej) i uwzględniano ją w rozważaniach na temat cnoty i spełnienia się człowieka. Perspektywie spełnienia się człowieka w życiu społecznym (politycznym) i roli "arete" w nim jest poświęcona obecna książka.
Cytowanie w formacie Bibtex:
@book{1,
author = "Zbigniew Pańpuch",
title = "Szczęście a polityka : aretologiczne podstawy politologii Platona i Arystotelesa",
year = "2015",
}
Cytowanie w formacie APA:
Pańpuch, Z. (2015). Szczęście a polityka : aretologiczne podstawy politologii Platona i Arystotelesa. Lublin: