Istota i posłannictwo Kościoła
[The Essence and Mission of the Church]

Rozdział w podręczniku akademickim

Miejsce: Lublin
Rok wydania: 2000
Tytuł publikacji: Teologia pastoralna
Redaktorzy: Ryszard Kamiński
Strony od-do: 117-149
Streszczenie: Przedmiotem zainteresowania teologii praktycznej jest urzeczywistnianie się Kościoła w aktualnej sytuacji historycznej i społecznej. W odróżnieniu od teologii systematycznej, która zajmuje się istotą Kościoła, przedmiotem teologii pastoralnej jest dynamika działającego Kościoła. W myśl zasady "agere sequitur esse", wszelkie działanie winno być zgodne z naturą bytu, w przeciwnym razie traci podstawę w rzeczy, staje się bezsensowne i niezrozumiałe. Również zbawcze działanie Kościoła, czyli duszpasterstwo, winno być zgodne z naturą Kościoła i z niej wypływać, w przeciwnym razie groziłaby Kościołowi aktywność niepotrzebna, a nawet szkodliwa. Dlatego pytanie o naturę i posłannictwo Kościoła należy do pytań fundamentalnych w teologii pastoralnej. Urzeczywistnianie się Kościoła jest podstawowym przedmiotem zainteresowania teologii pastoralnej. Wprawdzie eklezjologia systematyczna również zajmuje się posłannictwem Kościoła, trudno jednak oczekiwać od niej odpowiedzi na wszystkie pytania interesujące pastoralistów. Teologia pastoralna korzysta z osiągnięć eklezjologii i dzięki temu może w swoich analizach pomijać podstawowe uzasadnienia tez dogmatycznych . W refleksji pastoralnej chodzi o zrozumienie natury Kościoła i uchwycenie tego, co z niej wypływa dla prowadzonej działalności duszpasterskiej, a więc o określenie posłannictwa, które Kościół musi pełnić, aby budować się w przyszłość. Charakterystyczne dla teologii pastoralnej są pytania: kto i jakie działania powinien podjąć oraz jakimi metodami i środkami ma się posługiwać, aby osiągnąć cel? To prakseologiczne myślenie będzie towarzyszyć również refleksji nad urzeczywistnianiem się Kościoła.
Słowa kluczowe: Kościół, eklezjologia, duszpasterstwo