Między pięknem a Bogiem. Estetyka w teologii. Zarys problematyki
[Between Beauty and God. Aesthetics in teology. Outline topics]
Artykuł nierecenzowany w czasopiśmieCzasopismo: Arteria Rok wydania: 2014
Tom: 12
Numer czasopisma: 12
Strony od-do: 34-42
Streszczenie: Pod koniec XX i na początku XXI wieku epokowe dzieło Hansa urs von Balthasara, wielkiego teologa z Bazylei, przyniosło ponowne zainteresowanie się teologii kategoriami piękna. W ostatnich dziesięcioleciach powstały liczne publikacje dotyczące estetyki teologicznej. Zainteresowanie estetyką teologiczną jest z jednej strony powrotem do chrześcijańskich źródeł i myśli Ojców Kościoła, a z drugiej przynosi pewne teologiczne ożywienie i wzmocnienie siły ewangelizacyjnej chrześcijaństwa. Przez długie wieki refleksja na temat piękna nie była obecna w myśli teologicznej, gdyż estetyka stała się nauką o zewnętrznej formie i sposobie ludzkiego poznawania. Jednak dziełem starożytnych myśliciele odziedziczonym przez Ojców Kościoła była wielka teoria piękna, która uważała, że dobro prawda i piękno idą zawsze razem. W okresie patrystycznym najbardziej kompletną i szeroką koncepcję piękna posiada św. Augustyn (354-430). Podkreśla on, że człowiek kocha to co jest piękne oraz mówi o pięknie świata, człowieka, kultury, cnót moralnych, Opatrzności Bożej i historii o pięknie Chrystusa i Kościoła oraz o źródłowym pięknie Boga. U świętego Tomasza, w średniowieczu, widać jak chrześcijaństwo nabiera dystansu do kategorii piękna, gdyż ta skłania się ku podmiotowym uwarunkowaniom. W XVIII wieku za sprawą Aleksandra Gottlieba Baumgartena (1714-1762) estetyka staje się gałęzią epistemologii a chrześcijaństwo zasadniczo zostawia kategorię piękna. Wydaje się, również, że dla samej estetyki odkrycie jej powiązania z Bogiem, jako źródłem i miarą piękna może stać się zbawienne, zwłaszcza wobec niezwykle silnych współczesnych trendów absolutnej subiektywizacji kategorii piękna, które ostatecznie sprawiają, że ginie granica między tym co jest rzeczywiście piękne, a tym co jest brzydotą, a sztuka dryfuje ku pustemu estetyzmowi i staje się banalna.
Słowa kluczowe: estetyka, piękno, sztuka, estetyka teologiczna, Balthasar
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Piotr Turzyński",
title = "Między pięknem a Bogiem. Estetyka w teologii. Zarys problematyki",
journal = "Arteria",
year = "2014",
number = "12",
pages = "34-42"
}
Cytowanie w formacie APA:
Turzyński, P. (2014). Między pięknem a Bogiem. Estetyka w teologii. Zarys problematyki. Arteria, 12, 34-42.