Element przypadkowy i wrogi, karierowicze, moralnie rozłożeni, sypacze i deklaranci. Obraz członków Polskiej Partii Robotniczej w województwie lubelskim w świetle spraw Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej PPR w Lublinie w latach 1945–1948
[”Random and Hostile People, Career-Makers, Morally Derailed Informers and Declarants”. The Image of the Members of the Polish Workers’ Party in the Lubelskie Voivodeship As Emerging from the Cases in the Voivodeship Commission for Party Control of PWP in Lublin in the Years 1945–1948]
Artykuł naukowy w czasopiśmie recenzowanyCzasopismo: Res Historica (ISSN: 2082-6060)
Rok wydania: 2018
Numer czasopisma: 45
Strony od-do: 243-285
Streszczenie: Zakończenie działań wojennych wiązało się z początkiem dążeń Polskiej Partii Robotniczej do objęcia kontroli w każdej dziedzinie życia. Droga do tego celu wymagała przekształcenia organizacji konspiracyjnej w partię zdolną do rządzenia państwem. Utrzymanie posłuszeństwa członków było jednym z priorytetów jej kierownictwa. Organem zajmującym się wykrywaniem i karaniem przewinień była Centralna Komisja Kontroli Partyjnej, której podlegały komisje wojewódzkie. Celem artykułu jest przedstawienie rysu socjologicznego działaczy PPR, którzy znaleźli się w spectrum zainteresowania Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej w Lublinie, przy wykorzystaniu metod statystycznych obrazujących m.in. ich wiek, zawód czy staż partyjny. Analiza wydanych postanowień i ich motywów pokaże, jakie przewinienia były rejestrowane, jakie stosowano wobec nich kary oraz ułatwi zrozumienie problemów partii w pierwszych latach „władzy ludowej”. Większość z 1358 spraw pochodziła z terenu Lublina, w którym WKKP miała największe wpływy. Najwyższy odsetek karanych stanowili młodzi działacze o krótkim stażu partyjnym, przeważająca ich część utrzymywała się z pracy fizycznej, choć wielu z nich zajmowało stanowiska partyjne i administracyjne. Niemal taką samą liczbę spraw sfinalizowano wykluczeniem i umorzeniem postępowania, część zgłoszeń nie była zgodna z prawdą. Członkowie komisji starali się wypełniać obowiązki wychowawcze, o czym świadczyła liczba kar porządkowych. Najbardziej rozpowszechnionymi przewinieniami były pijaństwo, naruszanie dyscypliny partyjnej i nadużycia materialne, częste były przypadki współpracy z podziemiem niepodległościowym i przestępstw z okresu okupacji, co pokazuje niedostateczne rozeznanie kierownictwa w przeszłości działaczy. WKKP, zdając sobie sprawę z posiadania nielicznych kadr, niekiedy odstępowała od wykluczenia sprawujących funkcje działaczy, tolerując ich do czasu znalezienia właściwych kandydatów na te stanowiska. Wnioski wydają się dla partii niekorzystne, należy jednak zaznaczyć, że w porównaniu z ogółem członków PPR w województwie liczba posądzonych wydaje się niewielka.
Słowa kluczowe: Wojewódzka Komisja Kontroli Partyjnej, Polska Partia Robotnicza, Komitet Wojewódzki PPR w Lublinie, historia Polski 1944–1956, organa kontroli partyjnej
Dostęp WWW: https://journals.umcs.pl/rh/article/view/7378/5178
DOI: 10.17951/rh.2018.45.243-285
Cytowanie w formacie Bibtex:
@article{1,
author = "Michał Bednarczyk",
title = "Element przypadkowy i wrogi, karierowicze, moralnie rozłożeni, sypacze i deklaranci. Obraz członków Polskiej Partii Robotniczej w województwie lubelskim w świetle spraw Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej PPR w Lublinie w latach 1945–1948",
journal = "Res Historica",
year = "2018",
number = "45",
pages = "243-285"
}
Cytowanie w formacie APA:
Bednarczyk, M. (2018). Element przypadkowy i wrogi, karierowicze, moralnie rozłożeni, sypacze i deklaranci. Obraz członków Polskiej Partii Robotniczej w województwie lubelskim w świetle spraw Wojewódzkiej Komisji Kontroli Partyjnej PPR w Lublinie w latach 1945–1948. Res Historica, 45, 243-285.