profesor nadzwyczajny w Katedrze Translatoryki i Języków Słowiańskich

doktor habilitowany nauk humanistycznych - językoznawstwo

(specjalność: językoznawstwo wschodniosłowiańskie, translatoryka)

 

 Zainteresowania badawcze:

- translatoryka audiowizualna

- interkulturowość w badaniach nad przekładem

- kulturowe aspekty przekładu filmowego

- polsko-rosyjskie kontakty filmowe

- audiodeskrypcja w filmie

- genologia tekstów użytkowych

- leksykografia przekładoznawcza

 

kontakt: momar@kul.pl

 

Ważniejsze publikacje:

 

A. Monografie:

1. Interkulturowość  w przewodniku turystycznym. Studium o odbiorze inności  w przekładzie. Lublin 2011, ss. 245.
2. Predykatywy leksykalne w konfrontacji przekładowej (na materiale polskich przekładów prozy rosyjskiej XIX-XX w.). Lublin 2005, ss. 198.

 B. Słowniki:

      1. Rosyjsko-polski słownik terminów biznesowych,  (współautor: M. Kawęcka), Lublin 2015, ss. 100.

 

 C. Prace redakcyjne

1. Nauczanie języków obcych na potrzeby rynku pracy, red. M.Sowa, M.Mocarz-Kleindienst, U. Czyżewska, Lublin 2015, ss. 392. 
2. Studia slawistyczne: Etnolingwistyka i komunikacja interkulturowa 1. red. naczelny O.Tiszczenko, Lublin 2015, ss. 298
3. Studia slawistyczne: Etnolingwistyka i komunikacja interkulturowa 2. red. naczelny O.Tiszczenko, Lublin 2015, ss. 282
4. W świecie wartości naszych i innych. Z najnowszych badań nad literaturą, kulturą i językiem Słowian wschodnich, red. M. Mocarz-Kleindienst, A. Nowacki, B. Siwek, Lublin 2014, ss. 266.
5. Językowy obraz świata Słowian a kultura. Materiały Międzynarodowej Konferencji Naukowej (Lublin, 5-7 lipca 2010), T.1 i 2. Lublin-Równe 2010 (red. naczelny Oleg Tiszczenko), ss. 169.

 D. Artykuły:

1. Stereotypizacja obrazu Rosji i relacji polsko-rosyjskich w filmie "Fotograf"– "Slavica Wratislaviensia", red. O. Beley,  Z.164, 2017, s. 55-64.
2. Gry językowe w rosyjsko-polskim przekładzie filmowym, [w:] G. Mańkowska, M. Kuratczyk, D. Muszyńska-Wolny, J. Wasiluk,  Język rosyjski XXI wieku - źródła i perspektywy, Warszawa 2017, s. 229-236.
3. Komizm współczesnych filmów rosyjskich na warsztacie tłumacza , „Studia Rossica Posnaniensia”, red. J. Kaliszan, Z. XLII, 2017, s. 209-218.
4. Tytuł filmu poza kontekstem filmowym, [w:] J. Lubocha-Kruglik, O. Małysa (red.) Świat za tekstem. Księga jubileuszowa dedykowana Panu Prof. Henrykowi Fontańskiemu z okazji 70. urodzin, Katowice 2017, s. 379 -388.
5. Polsko–rosyjskie kontakty filmowe, „Acta Neophilologica” z. 18, 2016, s. 223-233.
6. Rola przekładu filmowego w komunikacji interkulturowej, [w:] B. Jeglińska, A. Krawczyk-Łaskarzewska (red.) Komunikacja międzykulturowa w świetle współczesnej translatologii. Przekład jako dialog kultur - konteksty, bariery, wyzwania, t. IV, Olsztyn 2016, s.91-98.
7. Inność kulturowa w przekładzie filmowym, [w:] Z. Nowożenowa, T. Kananowicz (red.) Tekst jako kultura. Kultura jako tekst, t. 2, Gdańsk 2016, s. 143-150.
8. Słowo z perspektywy audiodeskryptora. Polszczyzna w przekładach filmowych dla osób z dysfunkcją wzroku, [w:] A. Pstyga, M. Milewska-Stawiany (red.) Słowo z perspektywy językoznawcy i tłumacza. Polszczyzna w tekstach przekładu, Gdańsk 2016, s. 78-86.
9. Inność kulturowa w reportażach Ryszarda Kapuścińskiego i ich rosyjskich przekładach, "Acta Polono-Ruthenica" XXI, Olsztyn 2016, s. 217-224.
10. Киноперевод как средство обогащения культур, [в:] Э. Архангельская, Л. Игнатьева  (ред.) Русистика и современность, Рига 2016, стр. 366-371.
11. Tytuły utworów Ryszarda Kapuścińskiego w przekładach na języki europejskie, [w:] E. Dźwierzyńska, D. Chudyk (red.) Z badań nad językami europejskimi w aspekcie synchronicznym i diachronicznym. Księga jubileuszowa poświęcona prof. Zofii Czapidze, Szczecin 2015, s. 187-193.
12. Polsko-białoruskie kontakty filmowe, [w:] M. Kaczmarczyk, A. Nowacki, B. Siwek, M. Sidor (red.) "Światła masz tyle w sobie..." Ze studiów wschodniosłowiańskich. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Aleksandrowi Barszczewskiemu w osiemdziesiątą piątą rocznicę urodzin, Lublin 2015, s. 239-247.
13. O dwujęzyczności w przekładzie filmowym, [w:] R. Lewicki (red.) Przekład - Język - Kultura IV. Lublin 2015, s. 97-106.
14. Języki specjalistyczne w programach nauczania na kierunkach slawistycznych, [w:] M. Sowa, M. Mocarz-Kleindienst, U. Czyżewska (red.) Nauczanie języków obcych na potrzeby rynku pracy, Lublin 2015, s. 90-97.
15. Kapuściński po rosyjsku. O strategiach przekazu inności kulturowej w oryginale i w przekładzie "Imperium", [w:] M. Mocarz-Kleindienst, A. Nowacki, B.Siwek (red.) W świecie wartości naszych i innych. Z najnowszych badań nad literaturą, kulturą i językiem Słowian wschodnich, red.  Lublin 2014, s.179-186.
16. Miejsce przekładu filmowego w badaniach translatorycznych, [w:] Kościałowska-Okońska E., Zieliński L. (red.) „Rocznik Przekładoznawczy. Studia nad teorią, praktyką i dydaktyką przekładu”. Toruń 2014, 9 , s. 173-180.
17. Kompetencja interkulturowa w dydaktyce przekładu, „Roczniki Humanistyczne. Glottodydaktyka”.  Lublin 2014, s. 127-138.
18. Перевод заглавия фильма в межкультурной коммуникации,  [w:] „Русский язык и культура в зеркале перевода”, Москва: Издательство Московского университета 2014, с. 375-383.
19. Antropologia kulturowa w badaniach przekładoznawczych, „Roczniki Humanistyczne. Słowianoznawstwo”.  Lublin 2014, s. 197-204

20. Аудиодескрипция, или тифлокомментирование, как жанр перевода,  [w:] В.П. Ходус (ред.) Лингвистика. Семиотика. Метапоэтика. Вып.1,  Ставрополь 2014, c. 197-201.

21. O rewizji pojęcia adaptacja w kontekście przekładu, [w:] Dybiec-Gajer J. / Tereszkiewicz A. (red.) Słowo-kontekst-przekład. Język a komunikacja 34. Kraków 2014, s. 49-58.

22. Субтитры и закадровый перевод – из опыта обучения кинопереводу [w:] „Русский язык в современном мире: традиции и инновации в преподавании русского языка как иностранного и в переводе”, Saloniki 2013, s. 469-475.

23. Od dwutekstu do słownika. Terminologia w przewodniku turystycznym jako źródło ekwiwalentów słownikowych, [w:] Śliwa D. (red.) "Roczniki Humanistyczne. Lingwistyka korpusowa i translatoryka", z.8. Lublin 2013, s. 71-80.
24. Typy inności w odbiorze przekładu (na przykładzie przewodników turystycznych), [w:] Lewicki R. (red.) Przekład - Język - Kultura III. Lublin 2012, s. 133 -144
25. Intertekst w kulturze - z perspektywy przekładu przewodników turystycznych, [w:] Pstyga A. (red.) Słowo z perspektywy językoznawcy i tłumacza. Gdańsk 2012, s. 87-94. 
26. Переводческие процедуры и межкультурная коммуникация (на примере переводов путеводителей по Польше для туристов), [в:] Ищенко Д.С. Мова. Науково-теоретичный часопис з мовознавства. № 16. Одесса 2011, стр. 31-34.
27. Interkulturowość w odbiorze tekstów użytkowych (na materiale przekładów przewodników po Polsce nas język rosyjski i niemiecki), [w:] Kasperska I., Żuchelkowska A. (red.) Przekład jako produkt i kontekst jego odbioru. Poznań 2011, s. 99-116.
28. Kultura trzecia w odbiorze przekładów przewodników turystycznych po Polsce, [w:] Nowożenowa Z. (red.) Tekst jako kultura. Kultura jako tekst. Gdańsk 2011, s.235-242.
29. Wartościowanie w dyskursie turystycznym: implikacje dla komunikacji interkulturowej, [w:] Woźniak A. (red.) „Roczniki Humanistyczne. Słowianoznawstwo”.  Lublin 2010, s. 127-136 [rocznik antydatowany]
30. Sposoby organizacji przekazu elementów kulturowych w przewodnikach turystycznych i ich przekładach, [w:] Kołbuk W., Nowacki A., Puszak L. (red.). Między Wschodem a Zachodem. Z dziejów kultury pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego. Lublin 2010, s. 97-108.
31. Тевтонские замки в туристических путеводителях по Польше — интеркультурные вопросы перевода нв русский язык, [в:] Антюхов А.В. (ред.) Русские наследие в странах Восточной и Центральной Европы. Брянск 2010, стр. 93-97.
32. Odbiorca wobec zjawisk trzeciej kultury w przekładzie przewodników po Polsce na język rosyjski i niemiecki, [w:] Piotrowska M. (red.) Tłumacz wobec problemów kulturowych. Język a komunikacja. Kraków 2010, s. 291-302.
33. Z badań nad kategorią inności w tekstach przewodników turystycznych i ich przekładach, [w:] Nowacka D., Borciuch M., Nowacki A., Jastrzębski M. (red.) Z lubelskich badań nad Słowiańszczyzną Wschodnią. Księga dedykowana Profesorowi Michałowi Łesiowowi. Lublin 2010, s.179-188.
34. Имена собственные как признак интеркультурности в переводе путеводителей по Польше на русский язык, [в:] Czapiga Z., Czapiga A. (red.) Коммуникативные аспекты грамматики и текста. Rzeszów 2009, s. 80-87.
35. Elementy trzeciej kultury jako przejaw interkulturowości w przekładzie tekstów użytkowych, „Slavia Orientalis” 2008, nr 3, s. 395-403.
36. Interkulturowość w przekładzie tekstów użytkowych (na materiale rosyjskich i niemieckich tłumaczeń przewodników po Polsce), [w:] Kościałowska-Okońska E., Zieliński L. (red.) „Rocznik Przekładoznawczy. Studia nad teorią, praktyką i dydaktyką przekładu”. Toruń 2008, 3/4 , s. 161-169.
37. Nazwy własne jako problem translatorski (na materiale przekładów polskich tekstów użytkowych na język rosyjski),  [w:] Chodurska H. (red.) Przeszłość i teraźniejszość Rosji w świetle faktów językowych, Kraków 2008, s. 117-123.
38. Kwestia przekładalności tekstów użytkowych, [w:] Pietrzycka-Bohosiewicz K., Gołąbek A. (red.). Słowianie w Europie. Historia. Kultura. Język III. Kraków 2007, s. 403- 411.
39. Specyfika przekładu antroponimów w tekstach użytkowych, [w:] Sokoloski R., Duda H., Klimkowski K. (red.) „Warsztaty translatorskie IV”. Lublin-Ottawa 2007 s. 279-286.
40. O poprawności przekładu tekstów użytkowych, [w:] Piotrowska M. (red.) Język trzeciego tysiąclecia.  Kraków 2007, s.133-141.
41. Transfer kultur w przekładzie tekstów użytkowych, „Acta Polono-Ruthenica” XI, Olsztyn 2006, s. 363-371.
42. Typologia tekstów w kontekście zagadnień przekładowych, [w:] Makarski W. (red.) „Roczniki Humanistyczne. Językoznawstwo”. Lublin 2006, T.LIV, s. 101-109.
43. Predykatywy leksykalne w konfrontacji przekładowej a rzeczywistość leksykograficzna, [w:] Czerwiński P., Fontański H. (red.) Język a rzeczywistość. Rusycystyczne studia konfrontatywne.  Katowice 2005, s. 111-121.
44. Wpływ cech konstytutywnych tekstu na osiąganie ekwiwalencji w  przekładzie, [w:] red. M. Borek M., Fontański H. (red.) Leksyka i gramatyka w tekście. Konfrontatywne studia rusycystyczne.  Katowice 2005, s. 134-144.
45. O специфике перевода бытовых текстов, [w:] Sokoloski R., Duda H., Klimkowski K. (red.) „Warsztaty translatorskie III”.  Lublin-Ottawa 2003, s.149-157.
46. Predykatywy leksykalne a jednostka tłumaczenia, [w:] Czerwiński P. (red.) Pragmatyczne aspekty opisu języków wschodniosłowiańskich. Katowice 2003, s. 209- 216.
47. Problem jednostki tłumaczenia w tekstach specjalistycznych, [w:] Mamet P. (red.) Języki specjalistyczne. Zagadnienia dydaktyki i tłumaczeń tekstów. Katowice 2003, s. 215-222.
48. Poziomy ekwiwalencji w przekładzie predykatywów leksykalnych, „Slavia Orientalis” 2002, nr 1, s. 93-109.
49. Прагматические аспекты перевода специальных текстов, [w:] Woźniak A. (red.) „Roczniki Humanistyczne. Słowianoznawstwo”.   Lublin 2002, T.L, s. 129-137.
50. Wpływ stereotypu językowego na dobór środków przekazu znaczeń rosyjskich predykatywów leksykalnych w przekładzie na język polski, [w:] Skibińska E., Cieński M. (red.) Język – Stereotyp – Przekład. Wrocław 2002, s. 159-167.
51. Przekaz leksyki religijnej wobec oczekiwań odbiorców, [w:] Lewicki R. (red.) Język – Kultura – Przekład.  Lublin 2002, s.105-111.
52. Przekaz znaczeń w przekładzie predykatywów stanu wewnętrznego, [w:] Pstyga A., K. Szcześniak K. (red.) Słowo z perspektywy językoznawcy i tłumacza. Gdańsk 2002, s. 303-310.
53.  Jednostka tłumaczenia – koncepcja opisu i sposoby jej wyznaczania, [w:]  Sokoloski R., Duda H., Scholz J. (red.) „Warsztaty translatorskie”. Lublin-Ottawa 2002, s.121-140.
54. Transformacje leksykalne w przekładzie wyrazów kategorii stanu, [w:] Czerwiński P. (red.) Konfrontacja języków słowiańskich na poziomie morfologii, słowotwórstwa i składni.  Katowice 2001, s. 216-223.
55. Библейские фразеологизмы в русском и польском языках, „Slavic Almanach. The South African Yearbook for Slavic, Central and East European Studies”2002, vol. 8, s.199-207.
56. Predykatywy modalne w konfrontacji przekładowej, „Slavica Wratislaviensia. Wyraz i zdanie w językach słowiańskich IV (opis, konfrontacja, przekład)”. Wrocław 2001, s. 241-249.
57. O pragmatycznym aspekcie przekładu, [w:] Szpila G. (red.) Język trzeciego tysiąclecia.  Kraków 2000, s. 475-480.
58. Употребление слов категории состояния в конструкциях разных стилей,  „Przegląd Rusycystyczny” 1998, z. 3-4, s. 127-136.