Zmiany w relacjach nadawca – odbiorca w przestrzeni komunikacyjnej internetu: od człowieka do robota społecznego
[Changes in the Sender-Recipient Relation in the Internet Communication Space: from Human to Social Robot]

Rozdział w recenzowanej książce naukowej

Współautorzy: Łukasz Sarowski
Miejsce: Kraków; Nowy Targ
Rok wydania: 2019
Tytuł publikacji: Dynamika przemian w mediach
Redaktorzy: Agnieszka Hess, Maria Nowina Konopka, Weronika Świerczyńska-Głownia
Strony od-do: 209-227
Streszczenie: Celem artykułu była analiza porównawcza zmian w obszarze relacji nadawca – odbiorca w przestrzeni komunikacyjnej internetu wywołanych rozwojem kolejnych jego technologii: Web 1.0, Web 2.0, Web 3.0 (Internet semantyczny), Web 4.0 (Internet rzeczy, Internet wszechrzeczy) oraz Web 5.0 (robotyka społeczna). Na wstępie procesu badawczego sformułowano pytania o kolejne etapy rozwoju technologii internetowych, możliwe podmioty procesu interakcji/komunikacji, rolę nadawcy i odbiorcy oraz ich wzajemny stosunek, charakter nadawcy, proces reakcji na wypowiedź bądź zachowanie, o relację nadawca - odbiorca w przestrzeni komunikacyjnej internetu, o zmiany w analizowanej relacji w kolejnych technologiach globalnej sieci oraz o robota społecznego jako uczestnika (nadawcę i odbiorcę) procesu komunikacji w Web 5.0. Szczegółowej analizie zostanie podana tytułowa relacja w kontekście robotyki społecznej: człowiek – robot. Przyjęto tezę, iż kolejne technologie internetu, wraz ich upowszechnieniem, stają się istotnym czynnikiem determinującym zmiany w relacji nadawca – odbiorca. Ale i przeciwnie: to użytkownicy modelują nowe formy zachowań wobec technologii internetowych. Zastosowano metodę porównawczą oraz syntetyczno-opisową. Teza została potwierdzona. Zmienił się przede wszystkim status antropologiczny uczestników procesu komunikacji. W sieci Web 1.0 i Web 2.0 był nim tylko i wyłącznie człowiek. Od internetu 3.0 zadania te częściowo realizuje inteligentny „agent”, a także sztuczna inteligencja (Internet semantyczny). W internecie Web 4.0 zauważa się komunikację urządzeń i przedmiotów między sobą, a także komunikację człowieka z przedmiotami (Internet rzeczy, Internet wszechrzeczy) lub cyborgiem (hybrydą człowieka i maszyny). Zarówno nadawcą, jak i odbiorcą staje się cyborg: ożywiony organizm („człowiek w maszynie” lub „maszyna w człowieku”), jak i sztuczny byt: przedmiot, urządzenie i coraz częściej maszyna, robot. Inteligentne interakcje pomiędzy człowiekiem a maszyną, sztucznym bytem, jakim jest robot społeczny będą kluczowe w internecie Web 5.0.
Słowa kluczowe: relacja nadawca – odbiorca, robot społeczny, etapy rozwoju internetu (Web 1.0 – Web 5.0)